DE HERVORMDE ST.JACOBSKERK 14 I. HINTZEN Wanneer in de Kerstnacht de St.Jacobskerk volstroomt met kerkgangers voor de traditi onele Kerstnachtdienst, is dit bouwwerk al zo'n 650 jaar middelpunt van kerkelijke aktiviteiten te Vlissingen. Deze oudste kerk van de stad ontstaat in de jaren l 308- l 328 als een bescheiden vroeg-gothisch heiligdom. De kerk wordt in 1490 ver noemd naar de schutspatroon Jocobus de Meerdere en pas rond 1500 uitgebreid tot de huidige vorm. Oorspronkelijk natuurlijk gebouwd voor de katholieke eredienst, wordt de kerk in 1572, nadat Vlissingen zich heeft bevrijd van de Spaanse over heersing, een protestants bedehuis waar op 23 september van dat jaar de eerste protestantse kerkdienst plaatsvindt. NATUUR- EN OORLOGSGEWELD De kerk heeft meedere keren te lijden van natuur- en oorlogsgeweld: - als in 1628 het water door de stadspoort naar binnen stroomt, stijgt het water in de kerk tot 80 cm; - in 1809 beschiet de Engelse vloot Vlissingen, teneinde Walcheren te bevrij den van de Franse betzetter. De schade aan de kerk is aanzienlijk, maar kan her steld worden; - op l 2 maart l906 spoelt het zeewater opnieuw de kerk binnen; - in de warme zomer van 191 l ontstaat er door een onvoorzichtige loodgieter, die aan het werk is, een felle brand: kerk, to ren en interieur worden geheel vernield. Slechts kale muren staan nog overeind als het vuur gedoofd is; - de kerk wordt herbouwd en op 6 mei 1915 opnieuw in gebruik genomen; - de schade na de Tweede Wereldoorlog blijkt, als door een wonder, minder omvang rijk; - tijdens de watersnood van februari 1953 loopt de kerk opnieuw onder water. Men meet nu l .90 m. Zo op het oog de hoog ste waterstand, maar hier dient vermeld te worden, dat de kerkvloer bij de restauratie na de brand zo'n 75 cm werd verlaagd. N.B. In tegenstelling tot veel andere kerken op Walcheren is de St.Jacobskerk overi gens op een der laagste punten van de stad gebouwd; - meae ten gevolge van de watersnood ramp van 1953 volgt er in 1953-54 een nieuwe restauratie. HET INTERIEUR De ongelukkige brand van 191 1 heeft het oorspronkelijke interieur voor een groot deel vernietigd, maar de volgende be zienswaardigheden kan men er nog aan treffen: - een wandornament ter ere van Jan Lambrechtsen Coole (1565-1619), burge meester van Vlissingen en een der eerste bewindvoerders van de Oost-Indische Compagnie; - de zwartstenen wandnaald ter nagedach tenis aan de Engelse jongeman Daniël Octavius Barwell, opvarende van het op 25 juli 1779 vergane schip "Woestduin", die door de gebroeders Naerebout niet meer gered kon worden; - twee doopbogen, respectievelijk ge smeed in 1655 en 1656; - een koperen lezenaar uit de voormalige doopruimte, daterend uit 1652; - de koperen kansellezenaar, met als motief een pelikaan, haar jongen voedend met haar eigen bloed; - acht rouwborden van de redersfamilie Lampsins, die in 1955 na een restauratie

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 1989 | | pagina 17