HET POSTKANTOOR VLISSINGEN 16 R.I.W. DEN BROEDER Een boeiende periode was het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw. in heel Europa kwam een opbloei van nieu we vormen en ideeën. We duiden al deze architektuurstromingen aan met namen als: Art Nouveau, Jugendstil, Nieuwe Zakelijkheid, Funktionalisme, Landschapsstijl etc. De veelheid van termen geeft al aan dat er rond de eeuwwisseling een groot aantal opvattingen bestond over eigentijdse architektuur. Dat architektuur eigentijds kon of moest zijn was op zich al iets nieuws ten opzichte van de 19e eeuwse periode. De daaraan voorafgaande eeuwen kenden niet anders. Iedere generatie, iedere eeuw had zijn ei gen mode en bracht dit ook in de bouw kunst tot uiting: gotiek, renaissance, barok etc. De 19e eeuw was eigenlijk een perio de van handhaven, doorgaan in bekende traditionele vormen, vasthouden aan de klassieke architektuur. Stijlen, die we nu aanduiden als de "neo-stijlen". Het eind van de 19e eeuw bracht hierin verandering. Rond 1890 ontstond, in Frankrijk, België en Oostenrijk, een stijl die het vooral zocht in nieuwe ornamenten, daarbij gebruik makend van nieuwe bouw materialen als gietijzer en glas. We noe men dit de Jugendstil of Art Nouveau. Daarnaast, rond 1900, een stijl die het vooral zocht in strakke vormen en massa's: het funktionalisme of nieuwe zakelijkheid. De tijd rond 1900 was echter vooral een overgangsperiode: een tijd van zoeken naar nieuwe vormen. Vaak is het onmoge lijk een gebouw duidelijk te karakteriseren als 'Jugenstil" of "klassiek" of "funktionali- stisch". Het was altijd een mengvorm. Het voormalig postkantoor aan de Stenenbeer te Vlissingen is zo'n produkt, waarin verschillende architektuur-opvattin- gen te onderkennen valt. Maar eerst nog een stukje geschiedenis. In 1 873 werd de spoorlijn Bergen-op-Zoom - Goes doorge trokken tot Vlissingen. Tegelijkertijd werd de Stoomvaartmaatschappij Zeeland op gericht, die geregelde diensten ging on derhouden op Folkestone. Daarmee was Vlissingen een knooppunt geworden van doorgaande verbindingen vanuit Engeland naar Duitsland en verder. De Stoomvaartmaatschappij had een belang rijk aandeel in het postverkeer tussen Engeland en het continent. Dit postverkeer liep dus via Vlissingen. Het binnenlands postverkeer kwam uiteindelijk op het post kantoor te Vlissingen terecht om daar ver der verwerkt en verzonden te worden. Vlissingen had een bescheiden postkantoor aan de Houtkade op de hoek van de Onderstraat (thans verdwenen, KMS-ter- rein). In de jaren voor de Eerste Wereldoorlog begon het handels- en reizi gersverkeer, en het eerste voorzichtige toe ristenverkeer op te komen. Vlissingen ont wikkelde zich bovendien tot een badplaats van allure met strandbad en Grand Hotel Britannia. Dit alles maakte dat de posterij en in Vlissingen behoefte hadden aan een groot gebouw voor het post- en telegraaf- verkeer. Ook de eerste telefoon-aansluitin gen, nog met bovengrondse draden, wer den gerealiseerd. In onze tijd zijn vooral doelmatigheid, bouw- en onderhoudskosten de voornaam ste faktoren die van invloed zijn op het ont werp van een gebouw. In die tijd, 1910, kwam daar nog een tweede aspekt bij: re- Eresentatie. We zien dit ook bij stationsge- ouwen uit die tijd. Behalve hun funktie als

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 1989 | | pagina 15