DE MOBILISATIE VAN 1939
16
G. DEKKER
Als we het hebben over de mobilisatie van
1939 dan bedoelen we maandag 28 au
gustus van dat jaar, de dag van de
Algemene Mobilisatie van de
Nederlandse krijgsmacht. De lichtingen
1924 t/m 1939 van Land- en Zeemacht
werden in hun geheel gemobiliseerd.
Maar deze mobilisatie vormde evenwel
het sluitstuk van eerdere maatregelen die
al vanaf februari 1938 waren voorbereid.
Omdat de escapades van de brallende
demagoog in Duitsland steeds onbereken
baarder werden, werd in september 1938
een begin gemaakt met de uitvoering van
deze voorbereidingen.
Op 27 september 1938 om 15.50 uur
ging het telegram O uit. Dit hield in dat de
lichtingen die af zouden zwaaien in dienst
werden gehouden. Diezelfde dag, om
17.10 uur, werd het telegram P verzon
den. Dit was een waarschuwing aan de
Grensbataljons. De volgende dag, op 28
september 1938 om 4.20 uur, ging het te
legram Q uit. Dit telegram mobiliseerde de
Grensbataljons, maar ook de
Luchtverdediging, terwijl het tevens het be
vel inhield om enkele maritieme voorzorgs
maatregelen uit te voeren.
De volgende stap zou zijn de voormobili
satie van ca. 50.000 man. Een waarschu-
wings-telegram A zou gevolgd worden
door een oproepings-telegram B.
Woensdag 28 september 1938 om
11.30 uur werd telegram A verzonden.
Hangende de besprekingen van Europese
regeringsleiders met Hitier werd het tele
gram B ingehouden. Dan komt op 30 sep
tember 1938 het bericht dat de Britse pre
mier Chamberlain een (vaag) akkoord met
Hitier heeft bereikt. De spanning breekt en
de militaire voorzorgsmaatregelen worden
ongedaan gemaakt.
Wat betekende de hiervoor vermelde ge
beurtenissen voor Walcheren en in het Bij
zonder voor Vlissingen. Vlissingen was gar
nizoensstad. In de Bomvrije Kazerne was
de Kustartillerie gelegerd en in de voorma
lige Mariniers Kazerne aan de Weststraat
een detachement van het Korps
Politietroepen. Bepalen we ons vanaf nu
tot de Kustartillerie, dan is een beknopte
geschiedenis van de kustverdediging van
Walcheren m.i. het vermelden waard.
We moeten ervan uitgaan dat men bij het
bepalen van de oprichtingsdatum van de
Kustartillerie als uitgangspunt heeft geno
men het herstel van de Nederlandse onaf
hankelijkheid. De vier bataljons Artillerie te
Voet, opgericht bij het besluit van de
Souvereine Vorst van 9 januari 1814
No. 1 en in 1818 uitgebreid tot zes batal
jons, zijn de stam geweest waaraan de
Kustartillerie is ontsproten.
In de loop van de geschiedenis was de
verdediging van onze kustlijn en de mon
dingen van de waterwegen aan verschil
lende legeronderdelen opgedragen. De
verdediging van Walcheren was naar in
gangsdatum in onderstaand overzicht, als
volgt geregeld:
21 april 1815, 8e Comp. van 6e Bat.
Artillerie Nationale Militie; - 10 maart
1 841, lie Comp. van 2e Rgt. Artillerie; -
1 mei 1848, lie Comp. van 2e Rgt.
Vestingartillerie; - 1 oktober 1852, 8e
Comp. van 3e Rgt. Vestingartillerie; - 21
april 1 878, 25e Comp. van 5e Afdeling
Vestingartillerie; - 14 februari 1881, 3e
Comp. van 4e Rgt. Vestingartillerie; - 1