Nederlandse zeehavens MUSEUMBIBLIOTHEEK 32 E. QOMENS-PALS Sigmond, J.P.; Nederlandse zeehavens tussen 1500 en 1800; De Bataafsche Leeuw, 1989. J.P. Sigmond De zeehavens zijn in de Lage Landen altijd van grote betekenis geweest voor handel en verkeer. Door de eeuwen heen is dit maritieme aspekt door Nederlandse en buitenlandse auteurs veel beschreven. Aan de havens zelf, de aanleg, de ontwikke ling en het funktioneren is tot nu toe weinig aandacht besteed. De beschrijving ervan vond meestal plaats in het kader van loka le geschiedschrijving, waardoor vaak al leen de havenontwikkeling van een be paalde stad aan de orde kwam. In dit boek wordt de ontwikkeling van de Nederlandse zeehavens in hun onderlinge samenhang bekeken. Het is opvallend dat zoveel havens zo dicht bij elkaar tot bloei kwamen langs de kust die in menig op zicht ongeschikt was om aan havens plaats te bieden. Een kust die moeilijk te bezeilen was en gevaarlijk gelegen achter steeds wisselende zandbanken. Welke re denen waren er om op een bepaald mo ment in een bepaalde plaats al aan niet tot uitbreiding over te gaan? Wat gebeurde er in de navens, welke funktie hadden ze en hoe verliep hun ontwikkeling? Waarom slaagden sommige havensteden er in uit te groeien tot wereldhavens waar andere on der ogenschijnlijk dezelfde omstandighe den niet verder kwamen dan regionale be tekenis? Politieke rivaliteit, economische naijver en geografische omstandigheden speelden een grote rol. De nadruk ligt in dit boek op de ontwikke ling van het navengebeuren en minder op die van de havensteden. Hoewel de ha ven en de stad nauw met elkaar verbon den zijn is toch bewust voor deze begren zing van het onderwerp gekozen. Niet alle zeehavens worden behandeld, maar alleen de havens die een rol speelden in het internationale handelsverkeer of anders zins van meer dan lokaal belang waren als marine- of vissershaven: de Zeeuwse havens Vlissingen, Middelburg, Arnemuiden, Veere en Zierikzee, de ha vens van Hellevoetsluis, Den Briel, Maassluis, Schiedam, Vlaardingen, Delfshaven, Rotterdam en Dordrecht in het Maasgebied en de Zuiderzeehavens Den Helder, Medemblik, Enkhuizen, Hoorn, Amsterdam, Kampen en Harlingen. Met behulp van veel cartografisch materi aal en fraaie illustraties wordt de ontwikke ling van de zeehavens in beeld gebracht. Speciale aandacht is gewijd aan de strijd tegen de verzanding en dichtslibbing van de havens en waterwegen en de soms in genieuze oplossingen die onze voorouders daarvoor vonden. Dit fraai uitgevoerde boek is de moeite waard voor degenen die geinteresseerd zijn in de zeegeschiedenis en cartografie, maar ook in de regionale geschiedenis.

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 1989 | | pagina 31