17 in de Prinsentuin (tegenover de tuin van de Willem III kazerne). In 1 887 werd voor de eerste maal een kerst-gratificatie van 17 uurlonen aan de werklieden uitgekeerd. WAT ZÖN WAARDE BEHOUDEN HEEF Van meet af aan heeft de KMS zich veel aan sociaal- en maatschappelijke zaken gelegen laten liggen. Uiteraard zijn daar naast ook een aantal wettelijke zaken van grote invloed geweest. De hierboven genoemde zaken zijn de waarden die be nouden bleven, ook al is er in de loop van de jaren heel wat veranderd: - De werkgelegenheid breidde zich uit van 1 8 man in 1 875 naar 4266 man op het hoogste punt in 1949. (nu 2500 man.) - Het personeel wat nodig was in de werk plaatsen werd al spoedig na 1875 (in 1880) opgeleid in de Scheepsbouw, de Machinebouw en de Timmerwinkel. In 1918 werd de leerschool van de Machinefabriek opgericht, gevolgd in 1919 door een leerschool voor de Scheepsbouw en in 1930 een leerschool voor de Koperslagerij. Sinds 1953 zijn deze leerscholen ondergebracht in een be- drijfsschool van de KMS, die vanaf 1983 beheerd wordt door een stichting. Het theoretisch avondonderwijs is vervangen door dagonderwijs en de Streekschool. - Er zijn nu voor de mensen behoorlijke was- en kleedlokalen, toiletruimten en kanti nes in tegenstelling tot vroeger, toen de kle ding werd opgehangen aan een spijker op een staman onder het schip, de han den gewassen werden (stiekem) in de koel bakken van de smids- en nagelvuren die in alle afdelingen voorkwamen. De behoefte moest gedaan worden over de balk in het z.g. Dok. - In 1909 werd de "Vereeniging tot Verbetering van de Volkshuisvesting" opge richt, waar nu een twaalftal bedrijven bij aangesloten zijn en die op dit moment 2300 woningen bezit. 40% van deze wo ningen worden bewoond door KMS (oudj- meaewerkers. - Er zijn ontspanningsruimten zoals het Scheldekwartier, de kegelbaan en de "Help U Zelf" werkplaatsen. Dat heeft er weer toe geleid dat er alweer 40 jaar een bloeiende personeelsvereniging bestaat, als gevolg op de in 1883 opgerichte "Werkliedenvereniging De Schelde". - Er is overleg met de sociale partners, ter wijl er sinds 1956 inspraak en overleg ge voerd wordt met de Ondernemingsraad, de Afdelingscommissies en de commissies die waken over de veiligheid, gezond heid, welzijn en milieuzaken. Voor die tijd bestond dit overleg met de z.g. "kern" wel ke werd opgericht in 1906. De eerste vei ligheidscontroleur werd aangesteld in 1901. - Sinds enige tijd is men bezig met de in voering van "Schelde Nieuwe Stijl" wat in houdt dat men alle mensen in de afdelin gen traint om op systematische wijze, gericht op het vergroten van de onderlinge samenwerking, te laten komen tot het op lossen van hun problemen met gebruikma king van alle kennis aanwezig in die afde ling of andere afdelingen. - Er is sinds 1909 een goed werkende Ziekenkas-afdeling en een sociaal fonds, terwijl de pensioenvoorzieningen dateren van 1908. - Er zijn maatschappelijke werkers om de sociale problemen te helpen oplossen. - Er is van oudsher een verbandkamer op de KMS, die in 1908 werd omgezet in een Bedrijfsgeneeskundige Dienst en die enkele jaren geleden is overgegaan in een stichting, waarvan ook andere bedrijven deel uitmaken. - Zeer zware arbeid die in de beginjaren veel voorkwam bestaat niet meer. - De arbeidsduur is verkort van 60 (soms 66) uur over 6 dagen verdeeld tot 38 uur

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 1989 | | pagina 16