HET GEMEENTEARCHIEF
8
hoefden niet ontzien te worden. Integendeel,
vond men zelfs, ledereen mocht kennis nemen
van de archieven. Vanaf die tijd kregen de ar
chieven ook de openlijke erkenning van waar
de te zijn voor historisch onderzoek. Dat is tot
op heden nog zo. Dat is tevens de tweede re
den waarom ze bewaard moeten blijven. Je
zou het ook zo kunnen formuleren: de archie
ven moeten bewaard blijven voor de recht- en
bewijszoekenden om te kunnen dienen als ge
weten, en de archieven moeten bewaard blij
ven voor het doen van historisch onderzoek,
om te dienen als geheugen. Wie dat onder
zoek doet, de overheid zelf, de gewone lief
hebber of de professionele onderzoeker maakt
niets uit.
Is dat historisch onderzoek dan zo belangrijk?
Ik weet wel dat sommige mensen het verleaen
en wat daar is gebeurd maar overtollige bal
last vinden. "Je leeft immers nu en je hebt met
de toekomst te maken", is een veelgehoorde
kreet. Laten we ons dan wel realiseren dat we
toch, of we het willen of niet, allemaal een pro-
dukt zijn van het verleden. En daar hebben we
in het hier en nu mee te maken. De grote cul
tuurhistoricus J. Huizinga heeft gezegd:
"Geschiedenis is de geestelijke vorm waarin
een volk zich rekenschap geeft van zijn verle
den". En die geschiedenis leert men o.a. ken
nen door onder andere historisch onderzoek.
Als bronnen daarvoor kunnen de archieven die
nen, vandaar.
OPENBAARHEID
We hebben al even gezien dat met de Franse
revolutie ook de openbaarhied van archieven
kwam. Toch werden er nog allerlei belemmerin
gen opgeworpen voor de gewone burger om
inzage in de overheidsarchieven te krijgen. Die
openbaarheid voor een groter publiek werd
wettelijk pas vastgelegd bij de Archiefwet van
1918, al betrof het hier dan nog hoofdzakelijk
de archieven van voor 1813.
Volgens de archiefwet van 1962 zijn thans de
stuften die naar de openbare archiefbewaar
plaatsen zijn overgebracht openbaar. In princi
pe de stukken van 50 jaar of ouder. Jongere
stukken die reeds zijn overgebracht zijn even
eens openbaar. Die openbaarheid kan echter
beperkt worden, mits dit voor de plaatsing is
vastgelegd. Meestal gaat het dan om stuften
die de privacy van nog levende personen in
ernstige mate zouden kunnen aantasten. Voor
ladpleging van dergelijke stukken voor weten
schappelijk onderzoek is een machtiging van
burgemeester en wethouders vereist als het om
overheidsarchieven gaat, en van de eigenaar
als het niet-overheidsarchieven betreft.
De archieven zijn openbaar voor iedereen.
Elke burger heeft het recht archieven kosteloos
te raadplegen. Alleen kopieerkosten moeten
betaald worden. Ook ambtelijk onderzoek
moet betaald worden, als men niet zelf kan ko
men. Wat voor onderzoekers komen er zoal in
Vlissingen. Dat is erg verschillend: het varieert
van scholieren en studenten tot wetenschap
pers. Ook genealogisch onderzoek (stamboom
onderzoek) wordt veel gedaan. Dit gebeurt zo
wel uit liefhebberij als voor wetenschappelijke
doeleinden, bijv. voor erfelijkheidsonderzoek.
h/m/A 'JfuAitc/it.
v .WV>>AA-:"
"TXfc-tE*
iT jf
T""Ü"11
V" .f - -p'.Lt
N- v...
v.V>- I.'
Paleografie Istudie van oude handschriften!, een
onmisbaar onderdeel van historisch onderzoek.
Hier een 17e eeuws handschrift. Onderaan de
handtekening van Michiel de Ruyter. Collectie
Gemeentearchief Vlissingen.
