WILLEM VAN DER OS
20
DEN SPIEGEL LITERAIR
AAFKE VERDONK-RODENHUIS
Willem van der Os jr. Zijn portret hangt nog altijd in
het Stedelijk Museum ter herinnering aan de oprich
ter. Collectie Stedelijk Museum Vlissingen.
leverd. Later zou in datzelfde huis het museum
gevestigd worden.
Vermoedelijk zat de familie redelijk in de slap
pe was. Men bewoonde een nieuw en vooral
groot huis en men had zelf een eigen rijtuig. In
ae achtertuin van het pand stond net koetshuis
als berging. Het gaf Willem van der Os jr. de
mogelijkheid zich in zijn hobby uit te leven. Hij
kocnt op ruime schaal boeken, prenten en
handschriften die betrekking hadden op de ge
schiedenis van Vlissingen. In 1 884 moest hij al
over een bijzondere collectie boeken over
Jacobus Bellamy en Betje Wolff hebben be
schikt. In dat jaar werd een tentoonstelling ge
organiseerd waaraan hij medewerking verleen
de.
In 1 886 verscheen een artikel, door hem ge
schreven over stadhouder Willem V in de
Vlissingse Courant. In datzelfde jaar is hij ook
een plakboek begonnen, waarin hij allerlei arti
kelen uit kranten bewaarde die met de econo
mie of de geschiedenis van Vlissingen te ma
ken hadden. In 1 887 laat hij een foto maken
van het torenuurwerk van het Beursgebouwtje,
voor het geval dat deze klok onverhoopt in een
smeltkroes zou verdwijnen.
Het zijn allemaal signalen, die wijzen op een
levendige interesse voor de geschiedenis van
Vlissingen en een verzamelwoede naar alles
wat op de stad betrekking had. Als hij in 1 888
rechten gaat studeren in Utrecht blijkt dat hij
ook daar actief is in het culturele leven. Hij as-
sisteerd of organiseert exposities over bijvoor
beeld Jacobus Bellamy. Hij blijft echter geinter-
esseerd in het Vlissingse verleden. Hij schrijft in
1889 een brief vanuit Utrecht waarin hij re
ageert op een artikel in de Vlissingse Courant
naar aanleiding van een gepubliceerd raads-
verslag. Deze knipsels' werden blijkbaar naar
Utrecht opgestuurd.
Het was Willem van der Os die naar aanlei
ding van een raadsbesluit de gemeenteraad
bereid vond een Vlissingse oudheidkamer op te
richten, zoals ik in mijn artikel elders in dit blad
uiteen heb gezet. In hetzelfde jaar van de op
richting, 1 890, overleed hij echter op 26-jari-
ge leeftijd. Zijn collectie werd nagelaten aan
ae gemeente.
Onder invloed van '100 jaar museum' in
deze bijdrage aandacht voor literatuur uit de
periode van het ontstaan van ons museum.
100 jaar geleden betekent de periode net na
de Beweging van Tachtig. Als kenmerken voor
de Beweging van Tachtig gelden: verheerlij
king van de schoonheid - geen ander doel
voor de kunst dan kunst [Tart pour Tart) - indivi
dualisme, eenheid van vorm en inhoud en
vooral in proza ging men uit van de waar
neembare werkelijkheid. In romans leidt dit tot
realisme en naturalisme.
In 1885 werd 'De nieuwe gids' opgericht, het
tijdschrift van de Tachtigers, onder redaktie
