ONTSPANNING ROND DE EEUWWISSELING
12
Heel, heel langzaam groeide het inzicht dat
enige ontspanning ten goede zou komen aan
het Destrijaen van de genoemde misstanden. Er
werd geprobeerd zangkoortjes te stichten, klei
ne muziekverenigingen ontstonden. Dit oprich
ten was al veel moeilijker, want voor instrumen
tale muziek waren blaasinstrumenten nodig. En
die waren duur. De sport kwam op, het wed
strijdelement bij voetbal prikkelde niet alleen
voetbalspelers, doch ook veel toeschouwers.
Volkstuinen bewerken leverde goedkope veld
vruchten op voor het gezin. Met een bamboe-
hengel vissen was niet kostbaar.
Door het toenemen van de bevolking ontstond
er ook behoefte aan ontwikkeling na de lagere
school. Een HBS was er nog niet. De
Zeevaartschool kwam in 1903, er was het
Instituut Van Linschoten op de Rommelkade, la
ter Emmastraat, waar men lessen in vreemde
talen en in wiskunde kon krijgen. Er ontstond
behoefte aan lokalen waar men vergaderen
kon, kleine toneelspelen kon opvoeren in club
verband. Men probeerde misschien wel meer
bewust buiten de volkscafé's te blijven. Zou zo
het christelijke verenigingsgebouw ELIM rond
1900 ontstaan zijn op de hoek van de Coosje
Buskenstraat - Spuistraat, waar nu nog de bios
coop Alhambra staat?
Het heeft maar tien jaar bestaan. De behoefte
aan kleine lokalen voor algemeen gebruik
werd door de Hervormde groepen daarna-
voortgezet in de Noordstraat, in net CMJV-ge-
bouw. Onder andere verschillende knapen- en
jongelingenverenigingen kwamen daar weke
lijks bij elkaar. Uit deze groepen zijn veel be
kwame bestuurders voortgekomen. De meer
linkse groeperingen, die misschien wel het
langste in de café's zijn blijven hangen, richtten
het verenigingsgebouw 'Diligentia' in de
Nieuwstraat op. Eerst noemde men dit gebouw
'Ons Huis'. Het werd mogelijk met gelden uit
de kas van het Nederlandse anarchistische
P.A.S. (Plaatselijk Arbeids Secretariaat). De link
se groepen zoals De Dageraad, de
Syndicalisten en de AJC kwamen daar samen.
Later ook de mandolinevereniging en de accor
deonvereniging Crescendo. Zelfs de arme gar-
nalenvissers kwamen daar 's middags bijeen
als leden van de vereniging Schuttevaer, die
opkwam voor binnenschippers. Men vergader-
Het concertgebouw
aan de Zeilmarkt-
Emmastraat. Het had
hier zijn oorspronkelij
ke bestemming al ver
loren en is in gebruik
bij de Pinkster-ge
meente. Foto I980.
Parlikuliere collectie.
