13
DE TOCHT VAN CRIJNSSEN
Suriname veel geschreven. Onderzoek
wijst echter uit dat de kennis van deze
tocht en ook die van Cornelis Evertsen
beperkt blijft tot een kleine kring.
Beide mannen waren, zeker waar het Evertsen
betreft, al bij vele kaperactiviteiten betrokken.
Crijnssen ondernam bovengenoemde tocht tij
dens de tweede Engelse oorlog (1665-166/)
en Evertsen tijdens de derde Engelse oorlog
(1672-1674). Dat voor wat betreft deze toch
ten de Staten van Zeeland en de Gecommit
teerde Raden van Zeeland als opdrachtgever
fungeerden, is niet zo uitzonderlijk.
Hoewel de provinciale staten in de gewesten
enige invloed konden uitoefenen op het beleid
binnen de admiraliteitscolleges, was dit in pro
vincie Zeeland wel erg groot. Op 1 3 augustus
1597 was namelijk in de "Instructies voor de
Collegies der Admiraliteiten" vastgelegd dat de
Staten van Zeeland hun autonomie over de
zeezaken zouden behouden. Bij wijze van uit
zondering zouden zeven leden van de gecom
mitteerde raad van Zeeland (de gedeputeerden
zoals deze nu worden genoemd), tevens zitting
hebben in de admiraliteitsraad van de provin
cie Zeeland. Hoewel ze verondersteld werden
deze functies bij de uitoefening ervan geschei
den te houden, kan men zich voorstellen dat dit
niet altijd het geval was. Deze uitzonderlijke
verstrengeling van bestuurscolleges heeft in de
andere gewesten veel ongenoegens veroor
zaakt. Toch is deze unieke regeling van kracht
gebleven tot aan het einde van de 1 8e eeuw
en het leek me juist deze hier te noemen.
De animator van deze kaperondernemingen
was Pieter de Huybert, raadspensionaris van
Zeeland. Hij drong bij zijn ambtgenoot Johan
de Witt, raadspensionaris van Holland, aan
op deelname van ook dat gewest bij de door
hem voorgestelde tocht. Steeds weer werden
deze verzoeken afgewezen omdat De Witt
meende dat de schepen die ervoor benodigd
waren ingezet moesten worden in de strijd
dichter bij huis en deze niet gemist konden
worden bij de oorlogvoering. De Huybert be
toogde eenter dat zijn plan, een aantal sche
pen uit te rusten om hiermee in de winterperio
de, als de oorlogsactiviteiten in het
Het Zeeuwsci! eskader voor Cauix or 23 Fêbu. 167.). Grisaille door P. Vogelakr,
Maritiem Mie-seltm PRINS HENDRIK te Rotterdam
Hel Zeeuws eskader
onder Cornelis
Evertsen te Cadiz in
1674. Grisaille door
P. Vogelaer. Collectie
Maritiem museum
Prins Hendrik
Rotterdam.
