19
EXPOSITIENIEUWS
BERGEN OP ZOOM,
MARKIEZENHOF
UTRECHT,
CENTRAAL MUSEUM
AMSTERDAM,
RIJKSPRENTENKABINET
EXPOSITIE ZUIDNEDERLANDSE
VOLKSCULTUUR
Onder de titel "Rijke oogst van schrale grond"
is van 21 december tot en met 23 februari in
het Markiezenhof een grote expositie te zien
over de Zuidnederlandse volkscultuur tussen
1700 en 1900. Aan de hand van landbouw
werktuigen en gebruiksvoorwerpen geeft deze
tentoonstelling een overzicht van het volksle
ven in Noord-Brabant en het noordelijk deel
van Limburg in de 18e en 19e eeuw. "Rijke
oogst van schrale grond" toont gereedschap
pen, huisraad, produkten van huisvlijt, religieu
ze voorwerpen en volkskunst uit een periode
waarin de bevolking van Zuid-Nederland nog
aangewezen was op arme zandgronden om
in het levensonderhoud te voorzien. Armoede
en povere oogsten waren kenmerkend voor
de leefomstandigheden van deze mensen.
Hoe de bevolking zich aan deze omstandig
heden wist aan te passen, wordt getoont op
deze expositie. Bij de tentoonstelling verschijnt
een boek met bijna tweehonderd illustraties.
Gedurende de periode, waarin de tentoonstel
ling te zien is, is dit boek bij het Markiezenhof
verkrijgbaar voor f 45,-.
Het Markiezenhof, Steenbergsestraat 8 te
Bergen op Zoom is dagelijks geopend van
14.00-17.00 uur, 's maandags gesloten.
EXPOSITIE 'STRAATRUMOER'
De expositie 'Straatrumoer in het Utrechtse
Centraal Museum heeft als ondertitel: Rome
gezien door Nederlandse schilders in de
Gouden Eeuw: Pieter van Laer en de
Bamboccianti. De schilder Pieter van Laer
11599-16421 was een van de vele
Nederlandse schilders die in de 17e eeuw
naar Italië trokken. Daar was hij, vanwege
zijn gebochelde gestalte, beter bekend als
'Pietro Bamboccio': Pietro de voddenpop. Van
Laer ontwikkelde tijdens zijn verblijf in Rome
een nieuw genre. Romeinse straattaferelen,
bevolkt met in donkere tinten geschilderde
volkstypes in hun dagelijks bestaan. Zowel
met dit soort afbeeldingen als met landschap
pen kreeg Van Laer vele navolgers, de
'Bamboccianti'. De Nederlandse schilders in
Rome vormden een hechte gemeenschap.
Aan het begin van de 1 Ze eeuw kwamen de
Nederlandse kunstenaars in conflict met de
Academia di San Luca. De Academia stond
onder pauselijk gezag en beheerste het leven
van de kunstenaars in Rome.
De wereldse, weinig verheven onderwerpen
van de Nederlanders druisten geheel in tegen
de normen en waarden van de respectabele
Academia. Waarschijnlijk ontstond als gevolg
van deze botsing de 'Schildersbent'. De leden
van dit illustere gezelschap namen het niet zo
nauw met de leer van ae Rooms-Katholieke
kerk. Nieuwe leden werden ingewijd tijdens
een feest met de dikke Bacchus als hoofdper
soon: Elke nieuwe 'Bentveughel' werd voor
zien van een cynische bijnaam. Aan de 'vod
denpop' Pieter van Laer en zijn navolgers is in
samenwerking met het Wallraf-Richartz Mu
seum te Keulen deze tentoonstelling gewijd.
Bij de expositie verschijnt een Duitstalige cata
logus, alsmede een kleine Nederlandstalige
uitgave verzorgd door het Centraal Museum.
Tot en met maart 1992 toont het
Rijksprentenkabinet te Amsterdam een rijk ge
schakeerde tentoonstelling van recente aan
winsten. De prentenverzameling werd verrijkt
met aanwinsten die opvallen door een grote
verscheidenheid. Enkele 16e eeuwse gravures
behoren tot de vroegst te dateren aankopen.
Van iets later datum zijn fraaie werken van
Giorgio Ghisi 1520-15821 en Hendrick
Goltzius (1558-16171, meesters van wie het
prentwerk vrijwel compleet in het prentenkabi
net aanwezig is.