9
MUSEUMNIEUWS
EEN SCHETS VAN
VLISSINGEN UIT 1852
NIEUWE LEDEN
W. WEBER
1622 belangrijk. Dit gedeeltelijk epische ge
legenheidsgedicht van Joost van den Vondel
bezingt de glorie van Amsterdam als koop
mansstad. Dan moet ook zeker genoemd wor
den "Scheepspraat ten Overlijden van Prins
Maurits", 625, van Constantijn Huygens.
Een allegorie, waarin Maurits als schipper, de
zeven provinciën als "de vrije schepen van de
seven-landtse buert" worden opgevoerd.
Sterven is hier 'te koy' gaan enz. Een heel be
kend prozawerk uit deze periode is de al eer
der besproken biografie van Geeraert Brandt
"Het Leeven en Bedrijf van den Heere Michiel de
Ruyter". Ook bij Jacob Cats zijn teksten te vin
den over het zeebedrijf, maar het voert binnen
deze bijdrage te ver dit alles te bespreken.
De zee is in de Nederlandse literatuur door
de eeuwen heen zeer aanwezig, denken we
bijvoorbeeld aan de romantiek. De zee vervult
de functie van decor voor avonturen of
ideeën, verbeeldt een bedreiging, een uitdruk
king van een bepaalde gemoedsgesteldheid,
symbool.
Misschien is op dit verhaal nog een vervolg te
geven, met een uitstapje naar de engelstalige
literatuur, waar de zee ook een belangrijk the
ma is, denken we aan Coleridge, Swift,
Conrad, Melville etc. Ik heb me nu bepaald
tot de periode waarin Nederland als maritie
me natie zijn grote bloei beleefde en de
weerslag die dit op de literatuur heeft gehad.
Het afgelopen kwartaal hebben zich 6
personen aangemeld als lid van de vereni
ging. Het zijn:
Dhr. C. van Zwieten,Vlissingen
Dhr. P. Zuydweg,Vlissingen
Mevr. S.J. Loekemeyer,Vlissingen
Dhr. J. Looise,West-Souburg
Dhr. M.J. Hooydonk,Vlissingen
Dhr. H.A. Maas,Oost-Souburg
Alle leden van harte welkom!
Als wij vandaag de dag op reis gaan,
nemen we vaak een fototoestel mee
om de herinnering aan een bijzonder
of een fotogeniek uitzicht vast te leg
gen. De fotografie is echter nog maar
net 100 jaar oud en in de vorige eeuw
gebruikte men andere methodes. In de
19e eeuw was het in bepaalde krin
gen een gewoonte om de reisherinne
ringen vast te leggen in een schets
boek. Een soort visueel dagboek
Vooral in de Napoleontische tijd werd veel ge
reisd: de grenzen tussen de staten die toen al
lemaal binnen het Franse rijk waren gebracht
waren immers weggevallen. Ook de soldaten
die met het Franse leger door Europa trokken
vervaardigden wel tekeningen. Een groot voor
beeld van iemand die Europa afreisde om
steden op papier vast te leggen is geweest de
Fransman Melling. Aan hem danken we vele
topografisch belangrijke gegevens uit het begin
van ae 19e eeuw. De reizigers/tekenaars uit
die tijd legden hun indrukken ter plaatse met
potlood en schetsboek vast en werkte deze te
keningen thuis uit tot schilderijen of aquarellen.
De aquarel die de Vrienden van het Stedelijk
Museum aan de gemeente Vlissingen hebben
geschonken is een voorbeeld van zo'n schets-
Boektekening. Het toont Vlissingen gezien van
af de Nolledijk en is gedateerd 3 september
1852. Het is een tekening uit een periode
waar weinig topografische gegevens van
aanwezig zijn in het museum of het gemeente
archief. Als stadsgezicht is het een logisch,
maar weinig voorkomend standpunt. De mees
te stadsgezichten van Vlissingen zijn gemaakt
vanaf een schip of het havenhoofd voor het
Keizersbolwerk. Alleen al om die reden dus is
de aquarel een zeldzaamheid.
