DE OOSTBEER
12
ADRI MEERMAN
Ik kan me voorstellen dat de argeloze wande
laar op de Commandoweg, nog onder de in
druk van de kolossaliteit van de Walradarto-
ren, nauwelijks oog heeft voor de vrijwel
vormloze steenklomp die aan de oostzijde van
deze toren uit de grond schijnt op te rijzen.
Ingewijden weten echter dat het hier gaat om
een voor Vlissingen - gedeeltelijk verborgen -
uiterst belangrijk monument uit het vestingver
leden. In het hiernavolgende stukje kunt u iets
lezen over het verleden, het heden en de (mo
gelijke) toekomst van deze Oostbeer.
VESTING VLISSINGEN
Door de ligging van Vlissingen aan open water
heeft de bescherming tegen datzelfde water
door de eeuwen heen een allesoverheersende
rol gespeeld. De Vlissingse bedijking had in
eerste aanleg slechts een waterkerende funktie.
Naarmate Vlissingen en de Westerschelde be
langrijker werden, groeide eveneens de militair-
strategische positie van het havenstadje. Door
dat in 1485 de Sluizenaars probleemloos plun
derend en brandstichtend door Vlissingen kon
den trekken bleek het stadje kwetsbaar voor
aanvallen.
Philips de Schone gaf opdracht om Vlissingen
te versterken door de aanleg van wallen en mu
ren (de Gevangentoren is daarvan nog het
laatste restant) hetgeen de eerste aanzet werd
van Vlissingen als vestingstad. Ook keizer
Karei V en zijn zoon Philips II onderkenden de
militair-strategische positie van Vlissingen wat
resulteerde in de bouw van respectievelijk het
Keizersbolwerk (1548) en de Citadel van Alva
(1571). Laatstgenoemde dwangburcht aan de
oostzijde van ae stad had een tweeledig doel:
de controle over de Westerschelde en de con
trole over de opstandige inwoners van Vlissin
gen. De citadel heeft dat doel echter niet meer
kunnen dienen aangezien Vlissingen zich in
1572 bevrijdde van de Spaanse overheersing.
Het bouwwerk is daardoor nooit boven het
maaiveld uitgekomen.
In het begin van de 17e eeuw is onder het
bewind van Maurits de stad van een omwal
ling voorzien met 8 bastions aan de landzijde
(met een natte gracht) en 5 bastions aan de
Vlissingen in de 17e eeuw
met grachten en bastions uit
1612-1614, aangelegd on
der Prins Maurits.. Prent col
lectie Gemeentearchief
Vlissingen.
