VESTINGVERLEDEN
16
kerke toegankelijk te maken voor het publiek.
Ik wil daarnaast nog twee vestingwerken noe
men in dit stukje die zeer belangrijk zijn uit
oogpunt van geschiedenis en vestingbouw
kunst: het Fort Rammekens en het Keizers-
bolwerk.
Het oudste monument binnen de gemeente
Vlissingen met een funktie als verdedigingswerk
is ongetwijfeld de Karolingische Burg in Oost-
Souburg uit de 2e helft van de 9e eeuw.
Onduidelijk is nog steeds of het een beveili-
gingsring is geweest tegen de aanvallen van
ae Noormannen of juist door deze Noorman
nen is gebouwd. Van recenter datum was het
middeleeuwse kasteel van West-Souburg, beter
bekend als slot Aldegonde. Totaan de Tweede
Wereldoorlog waren er nog puinresten te zien,
maar met de bouw van de wijk Westerzicht
zijn alle restanten ervan verdwenen. Wel
beschikken we over de documentatie van de
archeologische opgravingen en enkele voor
werpen, waaronder de beroemde gofhische te
gels van de kacheloven die zich in de museum-
jcoilectie bevinden.
Bij het Fort Rammekens kunnen we de lijn van
de ontwikkeling van de vestingen weer opne
men. Het fort dateert uit 1547 en bevindt zich
op de plaats waar het Sloe overgaat in de
Westerschelde. Met de bouw van een fort op
die plaats kon de haven van Middelburg
beschermd, maar tevens afgesloten worden.
Het fort is van een bijzondere constructie. Tot
die tijd bestonden de verdedigingswerken in
Nederland uit de middeleeuwse kastelen, zo
als bijv. het Muiderslot. Ook het slot Aldegon-
;de was zo'n middeleeuws verdedigingswerk.
Hoge en dikke muren boden de bewoners
bescherming tegen aanvallen met pijl en boog,
katapulten en stormrammen. De Gevangento
ren op de Boulevard, ooit onderdeel van de
stadsomwalling van Vlissingen is een mooi
voorbeeld van een laat-middeleeuws verdedi
gingswerk.
j Rond 1500 werd een veel sterker geschut gein-
jtroduceerd. Men ging kanonnen gebruiken in
de oorlogsvoering, met een veel groter bereik
en een veel grotere kracht. De dikke bakstenen
muren van de middeleeuwse kastelen waren
De monumentale Renaissance ingangspartij van het
Fort Rammekens. De sleuven waren bedoeld voor
de balken van de ophaalbrug.
hiertegen niet bestand. Deze ontwikkeling
deed zich het eerst voor in Noord-ltalië. De
vestingbouwers kwamen hierop met een ant
woord: lage stenen muren met een brede aar
den wal erachter die kogels en projektielen
konden opvangen. De ronde hoektorens ver
dwenen en lage bastions met scherpe hoeken
kwamen ervoor in de plaats, zodanig gecon
strueerd dat men vanuit de flanken van het bas
tion een ruim schootsveld kon bestrijken.
Het Fort Rammekens is het eerste voorbeeld
geweest van een dergelijke nieuwe constructie
in de Nederlanden. De ontwerper was dan
ook uit Italië afkomstig: Donato de Boni. Alleen
al vanwege de toepassing van deze nieuwe
vestingbouwkunsf is het fort van groot cultuur-
