EXPOSITIENIEUWS
BERGEN OP ZOOM,
MARKIEZENHOF;
VENLO,
LIMBURGS MUSEUM;
DEN HAAG, HAAGS
HISTORISCH MUSEUM
Gedenkpenning van het Zeeuwsch Genootschaap
met het aevies van het genootschap en allegorische
voorstelling van kunsten en wetenschappen. Voorzij
de penning.
van de slaven, waar vooral Vlissingse reders
een heel belangrijke rol in speelden. Daarnaast
was er een grote voorliefde voor verhandelin
gen met medische onderwerpen of documente
ring en beschrijving van planten, dieren en
gesteenten. Deze interesse in de natuurweten
schappen leidde dan ook tot het ontstaan van
de 'verzamelingen'. Collecties van gesteenten,
een herbarium, maar ook bepaalde bijzondere
voorwerpen, die wij tegenwoordig rariteiten
zouden noemen, zoals een mummie of een pla
netarium. Het historische deel van de expositie
zal vooral op het aspekt van de verhandelin
gen, prijsvragen en de verzamelingen uit die
periode ingaan.
Door de combinatie hedendaagse kunst en een
historische opstelling wordt getracht de bezoe
ker een levendiger presentatie te geven. Het
Koninklijk Zeeuwsch Genootschap wil hierdoor
ook aangeven dat zij geen stoffig instituut is
maar de confrontatie met het heden wil aan
gaan, zoals zij dat immers in de achttiende
eeuw ook deed.
EXPOSITIE SEBASTIAAN
Sebastiaan is ongetwijfeld een van de meest tot
de verbeelding sprekende heiligen van het
christendom. Volgens de legende was hij aan
het eind van de derde eeuw officier in het
Romeinse leger van keizer Diocletianus. blij
maakte van deze vooraanstaande positie
gebruik om in het geheim velen tot het christelijk
geloof te bekeren. Wanneer Diocletianus dit
ontdekt, geeft hij opdracht hem vast te binden
en met pijlen te doorboren. Sebastiaan over
leeft deze foltering, maar wordt opnieuw gegre
pen en sterft alsnog de marteldood.
Al in de vroege middeleeuwen ontstaat er rond
Sebastiaan een niet onaanzienlijke cultus: hij
wordt vereerd als martelaar, maar vooral als
pestheilige. Dit laatste dankt hij aan zijn attri
buut, de pijlen, van oudsher symbool van
onheil en pest. Dezelfde pijlen maken hem
tevens tot beschermheilige van de schuttersgil
den.
Sebastiaan speelt echter ook een belangrijke
rol in de beeldende kunst. Vanaf de middeleeu
wen tot heden is hij een inspiratiebron voor tal
loze kunstenaars in heel Europa. Vele prachtige
schilderijen en beelden getuigen hiervan. Daar
naast ontstaat er met name in de 20e eeuw
rond Sebastiaan een omvangrijke cultus binnen
de gay-movement.
Het is voor de eerste maal dat op grootschalige
wijze aandacht wordt geschonken aan de
figuur van Sebastiaan. De tentoonstelling belicht
niet alleen de ontwikkeling van de legende, het
ontstaan van de verering als pestheilige en de
achtergronden van het schutterspatroonschap.
Ook wordt aandacht besteed aan de iconogra
fische traditie in de beeldende kunst van de
15e eeuw tot heden en aan de plaats van
DEN SPIEGEL 1994
22
