14
DEN SPIEGEL LITERAIR
AAFKE VERDONK-RODENHUIS
zijn we ettelijke keren in Kiel opgetreden met ons
broederkoor de 'Knurrhahn'. Ook werden we
talloze malen in Engeland, Polen, de Verenigde
Staten 1 9-daags tournee) en onlangs zelfs in
Wenen uitgenodigd. Het Vlissings museum
neemt een speciale plaats in ons hart in. Niet
voor niets is daar het grootste deel van de nauti
sche collectie van onze loodsen sociëteit sinds
de expositie ter gelegenheid van het 1 OO-jarig
bestaan ondergebracht.
ULTRA MARE
Hier is de wereld niets dan waaiend schuim,
De laatste rozen zijn bedolven
Na de verwekking uit de golven,
die breken, stuivend in het ruim.
Het laatste schip wordt weergaloos voortgesme-
fen,
Het zwerk is ingezonken en aschgrauw.
Zal ik nu eindelijk, vergaan, vergeten,
Verlost zijn van verlangen en berouw?
J. Slauerhoff
Nederland is eeuwenlang een maritieme natie
geweest. Dit vindt zijn weerslag in de literatuur.
Het water is in verschillende gedaanten in de
Nederlandse literatuur aanwezigals decor
voor avonturen, als bedreiging voor het
bestaanals middel voor mystieke ervaring, als
uitdrukking van een bepaald gevoel. Hiervan is
Slauerhoff een mooi voorbeeld. In Den Spiegel
heb ik al vele malen aandacht besteed aan de
zee als thema in de literatuur. Het thema van
deze Spiegel is echter loodswezen. Wat hier nu
mee te beginnen in deze rubriek?
Voor het loodswezen geldt dat het beroep en
de geschiedenis ervan voor de buitenwereld
weinig bekend is. In Vlissingen gaat dat niet op.
Veel Vlissingers hebben banden met loodsen of
het loodswezen. In de Nederlandse literatuur is
echter weinig te vinden over loodsen. Nu zijn
loodsen natuurlijk zeelieden en daarover is
weer wel van alles terug te vinden in boeken;
zo zijn we terug bij het thema de zee in de lite
ratuur.
Wat over loodsen te lezen valt zijn over het
algemeen herinneringen. Zo verscheen enige
tijd geleden het boek 'Vertrouw nooit een zeel-
oods' van Sjouke Joustra en al wat langer gele
den 'Op en om de Noordzee-Boulevard, schet
sen van de waterkant', door L.A. Stofkoper.
Boeken waaraan menig loods, oud-loods en
Vlissinger plezier kan beleven vanwege de her
kenbaarheid van de verhalen. Meer algemene
feiten over de geschiedenis van het loodswer-
zen leveren de gedenkboeken die de laatste
tien jaar zijn verschenen
- G.M. de Vries; Pompen, paapen en kiellich-
ten. Geschiedenis van het loodswezen op de
Eems, 1977.
- A.M. Overwater; Van leitsagher tot loods,
geschiedenis van Rijnmond, 1981
- Een eeuw loodsen op en om de Schelde.
Leven en werken van de loodsen in de
Scheldemonden, 1984.
- H.A. Boekwijt; Smakken en kluiven. Vier eeu
wen loodsdienst op Amsterdam, 1988.
Een apart boek is 'Op kruispost. Zeilende loods
en voor de nederlandse kust', van Hans
Beukema uit 1983.
Voor al deze boeken geldt dat zij een schat
aan informatie geven over de geschiedenis van
een oud beroep en dit op een zeer leesbare
manier doen. Wat mij erg aanspreekt zijn de
citaten van oude verslagen, brieven en het inlas
sen van gedichtjes. Zo vinden we in het boek
van Beukema een versje uit 1680 jblz. 33):
Als m'al d'oude Schrift en boecken
Gaat door zoecken,
Vindt men niet Goerees begin,
Maer voor ses mael hondert jaren
Sagh m'hier varen,
Veele Schepen uijt en in.
De wereld van de zeevaart is vol romantische
DEN SPIEGEL
