DEN SPIEGEL LITERAIR 15
DE LOODSENSTEIGER
RINUS VAN ES, Stichting Behoud
Loodsensteiger
elementen. We hoeven hiervoor maar naar een
concert van het Scheldeloodsenkoor te luisteren
om te weten dat alles wat er aan romantische
gevoelens te beleven valt aanwezig is: hiem-
wee, verlangen naar een verlorengeliefde,
melancholie, zoeken naar de verte, het oneindi
ge. Zij opgemerkt dat niet alle teksten melan
choliek van aard zijn. Sommige liedteksten zijn
heel spottend of komisch. Voor dichters, schrij
vers zijn zeemansliederen soms een bron:
Komen na jaren zwerven ze thuis
is het misschien met hun vrouwtje niet pluis.
Want twee jaren wachten is te lange tijd
en zoo raakt de zeeman zijn liefje kwijt.
En dan gaat het geld naar de eerste vrouw
die een vrolijke nacht met ze doorbrengen wou.
Dit is een fragment uit 'Bakboordslichten' van Jef
Last.
Men zegt wel dat met het verdwijnen van de
zeilschepen de romantiek uit de zeevaart ver
dween. Het varen is veiliger geworden, econo
mischer en misschien ook ongezelliger.
Schepen liggen korter binnen, bemanning is
minder lana aan boord, er wordt sneller afge
lost. Opvallend is wel de populariteit van de lie
deren uit de tijd van de zeilvaart. Bepaalde sen
timenten spreken kennelijk een bepaald publiek
nog altijd aan.
Ik zou deze korte verkenning willen besluiten
met enkele regels die staan op het loodsmonu-
ment in Delfzijl, daterend uit 1922. Een monu
ment dat volgens Hans Beukema is zijn boek
Kruispost "in al zijn sierende eenvoud model
kan staan voor al de zeilende rijkszeelui die
jarenlang, onopvallend en plichtsgetrouw, met
beperkte middelen de kruisposten voor de
Nederlandse zeegaten bezet hielden.
Al staart ge ook noa zoo droef en strak
Op 't zilte watervlak,
Al hoopt ge steeds bij dag en nacht,
Och, droeve, 't is vergeefs gewacht:
De zee is doof voor uw geween
En houdt wat in haar schoot verdween.
"No.210. Besteding te Middelburg 8
augustus 1923. Rijkswaterstaat
Directie Zeeland. Bestek en voor
waarden voor het maken van een
aanlegsteiger in Wester- of Koop
manshaven te Vlissingen met bijko
mende werkzaamheden ten dienste
van het Loodswezen te Vlissingen.
Raming f 67.800,-. Beschrijving: Alge-
meene omschrijving: 1. Het maken
van een aanlegsteiger in de Wester-
of Koopmanshaven, in aansluiting
met het westelijk Kettinghoofd. 2. Het
plaatsen van een peilschaal."
Hierboven een citaat uit het bestek. Dat men in
die tijd niet over een nacht ijs ging moge blijken
uit de nauwkeurigheid waarmee ae bouwstoffen
werden uitgekozen en gecontroleerd. Zo lezen
we onder net kopje 'Bouwstoffen': "Het groen-
harthout moet zijn Nectander Rodioei afkomstig
uit Demarara of Suriname, van een bij de
Directie als betrouwbaar bekende regelmatige
exploitatie. Omtrent de herkomst van het hout
moet de Directie op de meest volledige wijze ten
haren genoegen worden ingelicht; eenige twijfel
omtrent de herkomst van het hout geven haar
recht het hout niet te accepteren. Het beslagen
hout mag geen grooter wankant hebben dan
0,05 M langs den schuinen kant gemeten.
Overigens moet het zijn rechtdradig, gezond,
taai, gaaf, zonder nadeelig spint, kwasten,
noesten, wormgaten of eenig ander gebrek. Het
eikenhout moet zijn inlandsch eikenhout of in
kwaliteit daarmede overeenkomende en vol
doen aan de bepalingen voor groenhart hierbo
ven voorgeschreven; het moet zijn zonder hart."
Interessant is ook te lezen hoeveel palen en de
lengte hiervan er werden gebruikt. Deze varieer
den van twee voorpalen met een lengte van
21,5 m tot 68 palen van diverse lengtes maar
minimaal van 1 5 m. Tenslotte nog een detail van
dit interessante bestek no. 1 Onder het kopje
'Verbandkist': deze moest door de aannemer
DEN SPIEGEL
