MIDDELEEUWSE BEELDEN 10
St.Anthonius de heremiet., door Henrik Douvermann,
begin 16e eeuw. Collectie Catharijneconvent Utrecht
wen door een centrum van kerkelijke kunst is
geweest, moet de bouw van onder andere de
grote Domkerk veel kunstenaars, waaronder
Beeldhouwers, hebben aangetrokken. Slechts
een zeer klein deel van wat zij hebben gemaakt
is bewaard gebleven, maar wat er over is
getuigt van een hele hoge kwaliteit. Terwijl het
soms mogelijk is bepaalde sculpturen met het
grote kunstcentrum Utrecht in verband te brengen
is dit nagenoeg onmogelijk met betrekking tot de
Hollandse steden. Duidelijker ligt dit in het
Nederrijnse gebied, dat thansvoor een deel in
Nederland en voor een ander deel in Duitsland
ligt. Hier heeft geen beeldenstorm plaatsgevon
den en ook heeft deze streek voor het grootste
deel niet tot hef grondgebied behoord van de
zeventiende eeuwse Republiek der Verenigde
Nederlanden. Daardoor zijn de kerken meer
intact gebleven. Nog steeds kan men in Kalkar
en Xanten kerken bewonderen, die hun laatmid
deleeuwse aankleding bewaard hebben.
Door de relatieve zeldzaamheid van middel
eeuwse beelden is heel weinig bekend over de
makers. Het is moeilijk te bepalen, waar de
afzonderlijk verspreide altaaronderdelen en
kerkbeelden oorspronkelijk hebben thuisge-
hoord. De makers van de meeste beelden zijn
daardoor anoniem. Een enkele maal kan men
nog bestaand beeldhouwwerk in verband te
brengen met een uit de archieven overgeleverde
naam. Ook wordt het wel toegeschreven aan
een onbekende meester of een atelier en van
een noodnaam voorzien. Van drie beelden uit
de expositie zijn de makers bekend. Het beeld
van de Heilige Augustinus is gemaakt door de
belangrijkste meester uit de late middeleeuwen
van het Nederrijnse gebied, Arnt 'de beeldesni-
der' of Arnt van Zwolle. Hij was werkzaam in
Kalkar, Kleef en vervolgens in Zwolle, waar hij
vermoedelijk vanaf 1484 tot zijn dood in 1491
gewoond heeft. Uit archiefonderzoek is geble
ken dat hij de maker is van het grote KÏeefse
koorgestoelte. Hierdoor heeft men, door de stijl
St.Augustinus, door Arnt van Zwollw, ca I490.
Collectie Catharijneconvent utrecht.
DEN SPIEGEL
