16
POSTMERKEN
C/tan eJUn 5/ee-r
fo Wttr 9?/,*
DE EERSTE WERELDOORLOG
c/^fü
■jy/rfrfc f/'er
c/fta e A4"/" oc-f-
„y- y- nj¥er<Z e<>z /a c,*^.
Q/uuy/j /cu-f-
Afb.4. Brief van 3 sep
tember I 809 buiten de
normale postdienst om
verzonden met ex-
gevangenen die op de
boot naar Breskens
werden gezet.
- op 9 juli 1810 wordt het Koninkrijk Holland
ingelijfd bij Frankrijk
Laat in 1813 begint de aftocht van de Fransen
uit het Nederlandse grondgebied. Postaal is de
Franse bezetting van grote betekenis: de centra
lisatie van het postwezen, al begonnen in
1 752, wordt voltooid. De Staat regelt voortaan
het postverkeer en stelt uniforme reglementen,
stempels en tarieven in.
Na de moord te Serajewo op aartshertog Frans
Ferdinand, troonopvolger van Oostenrijk-
Hongarije, verklaart Oostenrijk op 28 juli 1914
Servië de oorlog. In de loop van de volgende
dagen breidt het conflict zich snel uit. Duitsland
verklaart de oorlog aan Rusland (1 augustus
1914), aan Frankrijk (3 augustus 1914). Het
binnentrekken van Duitse troepen in België heeft
de oorlogsverklaring van Engeland aan
Duitsland tot gevolg (4 augustus 1914). Op 5
augustus 1914 verklaart Oostenrijk de oorlog
aan Rusland en op 23 augustus voegt Japan
zich bij de tegenstanders van Oostenrijk en
Duitsland. Nog meerdere landen voegen zich
bij de strijdende partijen (USA op 2 april 1917)
en pas op 1 1 november 1918 wordt een
wapenstilstand getekend. Nederland blijft neu
traal, maar als gevolg van de internationale
spanningen wordt op 31 juli 1914 een algehe
le mobilisatie afgekondigd.
De Eerste Wereldoorlog gaat Zeeland niet
ongemerkt voorbij. Onze provincie ligt aan de
grens van de oorlogvoerende landen.
Bovendien is de bootverbinding van de
Maatschappij Zeeland met Engeland een scha
kel in het postverkeer tussen de oorlogvoerenden
onderling en tussen hen en de vrije wereld. Met
uitzondering van twee onderbrekingen - 25 april
1915 tot 2 mei 1915 en 1 februari 1917 tot
30 september 1918 - verzorgen de lijnboten
van de Maatschappij Zeeland in de Eerste
Wereldoorlog vanuit Vlissingen de enige nog
dienstdoende postverbinding tussen centraal
Europa en Engeland.
Om de via Vlissingen verzonden post te controle
ren is in een bijgebouw van de zogenaamde
Bomvrije Kazerne het Centraal Censuurbureau
Vlissingen ingericht. Hier wordt post uit heel
Nederland gecensureerd. Met lakzegels en inkt-
stempels worden censuurmerken op de post aan
gebracht; geopende post wordt met speciale
stroken weer gesloten (afb. 5). Opmerkelijk is
dat buitenlandse post die in Vlissingen arriveert
over het algemeen in Roosendaal gecontroleerd
wordt.
In het hoofdstuk "De Bomvrije" van het boek
"Twee vorstinnen en een vorst" beschrijf G.A.
DEN SPIEGEL