Martinus Nijhoff, heeft deze transcriptie,
met nog meer gegevens, in 4 delen uitgege
ven onder de naam "Journal tenu par Isaac
Beeckman de 1604 a 1634".
De vier delen zijn gedrukt in 1939, 1942,
1945 en 1953.
Mijn idee dat onze leraar daarvoor een fran
se onderscheiding had gekregen was dus
fout, want toen ik op school zat, droeg de
Heer de Waard dat "lintje" al in 1938-1939.
Ik ben op zoek gegaan in de Koninklijke
Bibliotheek in Den Haag. Daar heb ik het
"Journaal" ter inzage gekregen.
Tegelijk bleek dat er meer boeken van de
hand van C. de Waard aanwezig waren.
Het ene boek was gedrukt in 1906 te 's
Gravenhage door de Nederlandse Boek- en
Steendrukkerij en uitgegeven met steun van
het Zeeuws Genootschap der Wetenschap
pen.
De titel is "De uitvinding der verrekijkers".
Dit boek gaat niet alleen over het slijpen van
lenzen en het construeren van verrekijkers.
Het bevat een ongelooflijke hoeveelheid
informatie uit de archieven van Middelburg.
Dankzij de Waard is er veel archief getrans
cribeerd, dat wel eens verbrand kan zijn bij
het bombardement op 19 mei 1940!
Voor genealogen is dit boek zeker interes
sant.
In de geboortestad Middelburg van Zacharis
Janssen is ooit een ernstig dispuut geweest
of Zacharias werkelijk de eerste verrekijker
in elkaar heeft gezet.
Er woonden namelijk twee lenzenslijpers in
de stad, Zacharias Janssen, aldaar geboren
en Hans Lipperhey, die van Wezel kwam. De
uitvoerige correspondentie over dit geharre
war heeft de jonge De Waard gepubliceerd.
Het boek leest als een spannend verhaal,
waaruit de lezer zijn eigen conclusie kan
trekken wie er gelijk zou hebben.
Wat jammer dat deze bescheiden leraar op
school nooit verteld heeft hoe spannend
natuurkunde kan zijn!
Het andere boek is in het Frans geschreven
en dit zou nu eindelijk de oplossing moeten
geven voor het "lintje" van de Heer de
Waard.
De titel "L'Expérience Barométrique"
ses antecedents et ses explications
étude historique
par C. de Waard.
Het boek is gedrukt in Frankrijk in 1936 en
wel in Thouars.En nu kwam naar mijn idee
het aapje uit de mouw. Onder de naam van
de schrijver staat het volgende:
"Membre correspondant de l'Académie Inter
nationale d'Histoire des Sciences"
Dit lidmaatschap van de Internationale Aca
demie van de geschiedenis der Wetenschap
pen zou wel eens de reden kunnen zijn voor
de eervolle onderscheiding die de Fransen
aan onze leraar Cornelis de Waard hadden
uitgereikt.
In Vlissingen is er geen enkele reactie ge
weest op dit eerbetoon. Of heb ik dat mis?
Op school in elk geval geen speech, geen
bloemen of kistje sigaren (Onze Kees rookte
die zo graag!) om ons leerlingen attent te
maken op deze bijzondere prijs voor onze
leraar.
Of de Heer de Waard nu zijn onderscheiding
kreeg voor dit boek of voor wat anders, hij
behoort tot de Vlissingers, die al is het laat,
toch een pluimpje verdienen voor hun waar
devolle inspanning, waar wij, leerlingen,
helemaal niets van wisten.
A.M. van Loo-Ditmar
22
Den Spiegel, juli 1995