APOTHEEK J. M. H. van DE SANDE
apothekersbedrijf een enorme verandering
ondergaan. Voorheen werden de drankjes,
pillen en poeders veelal in eigen beheer
samengesteld. Oudere lezers kennen nog wel
de keurig ingevouwen poeders, of de drank
jes in een flesje met een kurk, papieren kapje
en elastiek. Maar allengs ontstond er een
farmaceutische industrie die kant en klaar
produkten in standaard verpakkingen ging
leveren.
Van de Sande, perfectionist zoals hij is, wei
gerde toe te geven aan het nieuwe streven
naar optimalisering van het beschikbare
assortiment medicijnen. Hij was van mening
dat alle middelen, hoe gering ook afwijkend
van een soortgelijk produkt, aanwezig dien
den te zijn. Zelfs ook op het gebied van zeld
zaam toegepaste kruiden en homoeopatische
medicijnen. Anders dan zijn 17de eeuwse
voorgangers beschikte hij niet meer over een
voorraad 'Adeps hominis' (mensenvet) of
'Mumia Vera Aegyptica' (gemalen farao
mummie), maar overigens genoot hij een
landelijke reputatie onder collega's, dat hier
een zelden benodigd medicijn voorhanden
Het pand aan de Badhuisstraat was dan ook
al snel te klein. Het naastliggende pand
werd aangekocht en in 1956 werden beide
panden tot één geheel samengevoegd naar
ontwerp van het bekende architectenbureau
Prof. Ir. J.F. Berghoef Ir. H. Klarenbeek. In
1958 volgde aankoop van het hofje en in
1976 het thans voor handverkoop ingerichte
pand.
Tel2066
VLISSINGEN
Een oud etiket
zijn bijdrage te leveren. Vermaard is zijn
optreden tegen de bureaucratie als lid van de
Boerenpartij in de Vlissingse Raad, samen
met de tandarts H.A. Reddingius. Zelfs par
tijleider Koekoek was vol lof over het onbaat
zuchtig optreden van onze apotheker, dat
altijd gericht was op het welzijn der bevol
king.
Op het gemeentehuis genoot van de Sande
enige reputatie als "de man van de
boom".Eén der schoorstenen van de huisjes
van het hofje achter de apotheek trok slecht.
Oorzaak was volgens de gemeente een kolos
sale meidoorn, die de watersnood en menige
storm had overleefd. Zelfs mevrouw Vis wist
zich nog slechts te herinneren, dat die in
haar kinderdagen al groot was. Van de
Sande liet een nieuwe schoorsteen bouwen.
Maar de overheid had nu eenmaal beslist.
En de boom moest vallen.
Door een storm is hij omgewaaid. Ook toen
gaf van de Sande niet toe. Hij haalde er
boomspecialisten en boomchirurgen bij en
even leek het er op dat de boom het weer zou
halen. Maar na twee jaar gaf de boom (en
noodgedwongen ook van de Sande) de strijd
op.
Vlissingen van na de tweede wereldoorlog
kent het vertrouwde beeld van van de Sande,
die staande aan zijn lessenaar de recepturen
controleert der aan zijn zorgen toevertrouw
de patiënten. Slechts weinigen kennen ech
ter ook zijn werkzaamheden op de schepen
die de Vlissingse havens bezoeken en aan
een aanvulling of vernieuwing der boordapo-
theek toe zijn. Het echtpaar van de Sande
heeft talloze vaak nachtelijke uren besteed
om alle benodigdheden bijtijds te verzame
len en aan boord te brengen.
Evenals zijn illustere voorgangers vond van
de Sande ook de tijd om op sociaal terrein
Er moest een nieuwe boom komen. Niet zo'n
kleintje. Maar een volwassen exemplaar, die
door de hovenier Pouwelse speciaal uit
Duitsland werd opgehaald.
De grote lindeboom, die sinds maart 1982
het hofje beheerst, zal nog jaren de herinne
ring aan van de Sande levend houden.
Naast van de Sande's passie om alle denkba
re medicamenten ter permanente beschik
king te hebben, strekt de verzamelwoede
zich ook uit tot de bibliofilie. Hij beschikt
over een indrukwekkende verzameling bota
nische plaatwerken en literatuur inzake
Paracelsus, ofwel Theophrastus Bombastus
van Hohenheim, de Zwitserse medicus die in
Den Spiegel, januari 1996
7
