De invloed van Van Baurscheit op het aan
zien van Walcheren is niet gering geweest.
Der Boede en Sint Jan ten Heere, niet de
onbeduidenste buitens, zijn zijn schepping.
Verschillende patricirshuizen in Middelburg
en Vlissingen die aanwijsbaar van Van
Baurscheit zijn heb ik al genoemd. Met Jan
de Munck, de Middelburgse stadsarchitect,
heeft hij intensief contact gehad, zodat de
invloed van de Antwerpse meester nog wel
verder gereikt zal hebben. Van Baurscheits
bouwwerken hebben een geweldige uitstra
ling: het Huis de Huguetan in Den Haag is
de Koninklijke Bibliotheek geweest, het
Huis Van den Brande de Provinciale
Bibliotheek van Zeeland; het Van
Dishoeckhuis stadhuis van Vlissingen, het
Van de Perrehuis was het equivalent voor
het Paleis van Justitie. Het huis aan de Meir
in Antwerpen gebouwd voor Van Susteren is
zelfs een koninklijk paleis geweest. Geen
andere conclusie is mogelijk dan dat de over
heid graag gehuisvest is in wat ik voor het
gemak Van Baurscheit-panden noem. De
cultuur blijft zich er thuisvoelen, zowel in
Vlaanderen als in Middelburg, waar het
Rijksarchief in het Van de Perrehuis een toe
passelijke behuizing krijgt. Zo zijn we terug
bij het uitgangspunt: monumenten moeten
uit lijfsbehoud een goede bestemming krij
gen. Monumenten zijn onderdeel van ons
verleden en wie daar niet bedachtzaam mee
omspringt zal vroeg of laat last krijgen van
zijn geweten. Hoevelen zullen nu nog steeds
verdedigen dat de afbraak van het Van
Dishoeckhuis de enig mogelijk, laat staan
juiste beslissing is geweest.
De Zeeuwse Bibliotheek is zeer verheugd de
tentoonstelling over het werk van Jan Peter
van Baurscheit de jonge in Zeeland te kun
nen laten zien. De tentoonstelling is eerder
te zien geweest in het stadhuis van Lier, een
schepping van Van Baurscheit. 250 jaar gele
den werd het stadhuis opgeleverd wat voor
het stadsbestuur aanleiding was een exposi
tie te organiseren over de architect. Als bibli
otheek met een bewaarfunctie, als cultureel
centrum en opvolger van een instelling die
ooit gehuisvest was in een door Van
Baurscheit ontworpen pand, staat de ten
toonstelling op een verantwoorde plek. Sinds
de opening van dit gebouw, dit jaar 10 jaar
geleden, staan twee putti bij de kamer van
de directeur hun spel te spelen. De beeldjes
zijn restanten van de gevel van de voormali
ge Provinciale Bibliotheek. In deze tentoon
stelling zijn zij weer even dicht in de buurt
van hun ontwerper.
Bij de tentoonstelling is een publikatie ver
schenen in de reeks jaarboeken van het Liers
Genootschap voor Geschiedenis, geheel
gewijd aan Van Baurscheit. Op een artikel
over het stadhuis van Lier van mw. De
Bruyn na, wordt het jaarboek geheel gevuld
door een uitgebreid overzicht van het werk
van de architect door dr. Frans Baudouin.
Wij zijn zeer vereerd dat de heer Baudouin
vanmiddag over Van Baurscheit en Zeeland
wil spreken en daarmee de tentoonstelling
openen.
Dr. Frans Baudouin, ereconservator van de
Kunsthistorische Musea van de Stad
Antwerpen, heeft op diverse plaatsen gepu
bliceerd over Jan Peter van Baurscheit de
jonge. In zijn laatste publikatie zijn de resul
taten bijeengebracht van een onderzoek dat
in het midden van de oorlog is begonnen.
Zijn onderzoek in de archieven bracht gege
vens aan het licht die de bewijsplaatsen vor
men voor toeschrijvingen die eerder stoelden
op de wankele basis van kunsthistorische
hypotheses. Het jaarboek laat de veelzijdig
heid van de kunstenaar zien: hij is beeldhou
wer en ingenieur, zowel ontwerper als teke
naar en in alles prevaleren kunstzin en vak
manschap. Het boek draagt in hoge mate bij
aan de kennis van de cultuurgeschiedenis
van de Nederlanden. De studie van mijnheer
Baudouin geeft aan dat ook in de 18de eeuw
er ruimte was voor grensoverschrijdende
contacten die tot kwalitatief hoogstaande
resultaten hebben geleid. Wat Zeeland
betreft, geeft de studie een beeld van de bre
de oriëntatie van de Zeeuwse elite en ander
zijds van het belang van de Vlaamse archie
ven voor de kennis van ons gewest, ook na
1585.
De tentoonstelling is nog tot en met 6 janu
ari 1996 in de Zeeuwse Bibliotheek,
Kousteensedijk 7, Middelburg te bezichti
gen. De publicatie van Dr. Frans Baudouin
over de architect Jan Peter van Baurscheit
de Jonge is ter plekke a raison van 45,-
verkrijgbaar.
Den Spiegel, januari 1996
29
