Facsimile van het einde journaal 1635 met handtekening van M.A. de Ruyter
Foto: archief VNLS
U O
4 V* i,
,j r- tX-Si.- vwx.- u
(~P$Ê&9- ^J^rèzkr- i tv -y^y j
(Avuvc-f- ->_£"*> (^>ccv--fürOC\^{~-/f
C .-C|-*+-v5^vi j^r»r' '•-Vv ~tf-
jtiïèrf- i <5 -7 «r~' ,,t<Tv
^.M *- l
<^S fèr~fv5-.,fe-
I tx_ X- M. t\yi
Q^CCv^-f^x t<r /f>
yx pU^SfLf
-p^xXïtX 4-MI-C/ 1
^"ScjD vi yae~%5'W^3--j
_-S
^JaX-i y
X~S~J
In nationaal en internationaal verband is er
over de Nederlandse en buitenlandse wal
visvaart veel gepubliceerd, zowel in weten
schappelijke als verhalende zin. Ook in
archieven is er veel informatie over dat deel
van onze maritieme geschiedenis te vinden.
Daarnaast geven schilderijen, gravures en
kaarten, maar ook scheepsmodellen en
bewaard gebleven en teruggevonden voor
werpen zoals vangstgereedschappen een
beeld van die periode. Deze zaken bevinden
zich merendeels in onze grote landelijke
maritieme musea.
Hoewel het Zeeuwse aandeel in de
Nederlandse walvisvaart kleiner was dan
dat van Holland, Friesland en de
Waddeneilanden zijn en waren er ook hier
en elders nog zaken die herinneren aan die
voor Zeeland en de Zeeuwse havens belang
rijke maritieme periode. Zo zijn er op
Spitsbergen en Jan Mayen nog landmerken
met namen die terug te voeren zijn naar de
Zeeuwse aanwezigheid daar. En in de
Zeeuwse steden kregen huizen namen die
met de walvisvaart te maken hadden zoals
De Eenhoorn, De Walvisch, Spitsbergen enz.
(Eenhoorn was een andere naam voor nar
wal met zijn kostbare, lange ivoren stoot-
tand)
Op Schouwen werden walviskaken gevon
den en te Veere hangt met kettingen een
onderkaakbeen van een walvis aan een
muur van de Campveersche Toren. Zoals
verteld werd uit die kaakbenen de knookolie
gehaald, ook werden zij wel als hekpalen
gebruikt. In de St. Jacobskerk te Vlissingen
hangen de wapenschilden van de Lampsins
waarop een spuitende walvis is afgebeeld. In
1656 bracht ene Nicolaas Tunes met zijn
schip een groot aantal arctische voorwerpen
in Vlissingen ter veiling, zoals vellen en hui
den, walvisbalein enz. door ruilhandel met
de Eskimo's langs de kust van Straat Davies
verkregen. Daaronder was ook een kajak die
zoals beschreven, in 1754 nog in het
Vlissingse stadhuis hing en met de brand
daarvan in 1809 verloren is gegaan. Het
wordt zeer wel mogelijk geacht dat ook de
kajak in het maritiem museum te Zierikzee
in Vlissingen aan wal werd gebracht. En in
het De Ruyter-archief, dat is ondergebracht
in het Algemeen Rijksarchief te Den Haag,
zijn de afschriften aanwezig van de dagre
gisters uit 1633 en 1635 over een
Groenlandvaart naar Jan Mayen met de
walvisvaarder "De Groene Leeuw" uit
Vlissingen. Aan boord daarvan was Michiel
de Ruyter als stuurman die de oorspronke
lijke journalen overschreef en onderteken
de.
Bron: Scheldeloods maart 1996
Den Spiegel, juli 1996
19
