nere scheepswerf zoals de 'Zeehondenwerf
die tegenover het Lampsinshuis' in
Vlissingen lag, ontbreekt niet. In dit korte
artikel zal ik me beperken tot de scheeps
werven op Walcheren. Vlissingen kende al
scheepswerven in de 14de eeuw. Hier wer
den schepen gebouwd voor de visserij en de
koopvaardij. Van 1609-1795 was in
Vlissingen een admiraliteitswerf gevestigd
en van 1814-1868 een rijks- of marinewerf.
Ook Arnemuiden kende een bloeiende
scheepsbouwnijverheid, voornamelijk in de
zestiende eeuw. Rond 1765 werd daar een
werf opgericht die later in het bezit kwam
van de familie Meerman. In 1986 werd deze
scheepswerf opgeheven, maar de markante
zwart geteerde loodsen bestaan nog steeds
en naar verluidt is de inrichting ook nog
intact gebleven. Van een stad zoals
Middelburg, die vanaf de jaren dertig geen
scheepswerf meer op zijn grondgebied heeft,
zijn maar liefst acht werven beschreven.
Naast de bekende in de zeventiende eeuw
opgerichte scheepswerven van de Verenigde
Oost-Indische Compagnie, de West-Indische
Compagnie en de Commercie Compagnie
(opgericht in 1720), blijken er in Middelburg
in de vorige eeuw werven te zijn geweest
aan de Kousteensedijk ('De Volharding', de
Punt ('De Hoop'), het Balkengat ('Middel-
burg's Welvaren'), nabij de voormalige Slijk-
poort (werf van de Sociëteit der Geoctroij-
eerde Zaagmolens) en de 'kleine werf, die in
1870 moest wijken voor de aanleg van het
Kanaal door Walcheren. Deze scheepswerf
van L. van der Staal werd verplaatst naar
Veere. Hij liet daar een woning bouwen
waarin nu restaurant d'Ouwe Werf is
gehuisvest. In Veere was eveneens een
admiraliteitswerf gevestigd tot de Franse
tijd. Samenvattend kunnen we stellen dat
Walcheren in de loop der eeuwen heel wat
scheepswerven heeft gekend en nu met de
Koninklijke Scheldegroep uit Vlissingen nog
een belangrijke rol speelt in de Nederlandse
scheepsbouw.
Het boek is voorzien van een uitgebreide
literatuur- en bronnenopgave en rijkelijk
geïllustreerd (100 foto's).
A.F. Franken, Scheepswerven in Zeeland,
een onderzoek naar de geschiedenis en relic
ten van Zeeuwse scheepswerven, uitgave van
De Koperen Tuin in Goes, 1996.
Door de Werkgroep Industriële Archeologie
in Zeeland werden eerder gepubliceerd:
- Th. de Graaf. Schouwen-Duiveland met de
klok mee, een route langs zaken die herin
neren aan de ontwikkeling van nijverheid
en techniek (1985)
-A.F. Franken, Walcheren in het spoor van
bedrijf en techniek: vier routes langs objec
ten die herinneren aan de ontwikkeling
van verkeer, handel en nijverheid 1988)
- en W.H.P. Scholten, Beelden uit het indus
trieel verleden van de kanaalzone (1990).
De zeehondenwerf, ca 1955 foto: Dert
Den Spiegel, oktober 1996
15
