Scheepswerven in Zeeland
A.F. Franken
De Werkgroep Industriële Archeologie in Zeeland richt zich op het inventariseren
en documenteren van het industrieel erfgoed in Zeeland. Hieronder vallen niet
alleen fabrieken, maar ook objecten voor verkeer en vervoer (o.a. stations, remises),
nutsvoorziening (b.v. watertorens), waterstaatkundige objecten zoals kanalen,
sluizen, bruggen en verder de ambachtelijke nijverheid zoals vlasserij. In 1996, het
jaar van het industrieel erfgoed, richt de Zeeuwse werkgroep zijn aandacht op het
thema scheepsbouw. Dit zal leiden tot de publikatie "Scheepswerven in Zeeland",
die verschijnt op 18 oktober a.s. Dan start tevens in het Stedelijk Museum een
expositie over het maritieme verleden van Zeeland.
De auteur geeft in het boek allereerst een
kort overzicht van de geschiedenis van de
scheepsbouw in Zeeland, gevolgd door een
beschrijving van enkele bekende scheeps-
bouwfamilies: Meerman, De Klerk, Van
Duivendijke en Verras. Daarna volgt alfabe
tisch per plaats een beschrijving van
scheepswerven in Zeeland uit het verleden
en van de huidige werven. Van elke scheeps
werf wordt vermeld: het jaar van oprichting,
het eventuele jaar van opheffing, de lokatie
en gegevens over de gebouwde scheepsty-
pen. Daarnaast wordt in het bijzonder aan
dacht geschonken aan (restanten van)
gebouwen, hellingen, dokken en kranen.
Zeeland telde in 1819, 1874 en 1906 achter
eenvolgens 10, 13 en 17 scheepswerven.
Momenteel zijn er in de provincie Zeeland
ongeveer 15 scheepswerven werkzaam.
Naast schepen voor de visserij zijn er in
Zeeland vele marine-, passagiers- en vracht
schepen gebouwd. Tegenwoordig zijn de
meeste Zeeuwse werven gericht op onder-
houds- en reparatiewerkzaamheden en
soms op afbouw van casco's van schepen.
Een uitzondering vormt de Koninklijke
Schelde Groep uit Vlissingen. Dit bedrijf
werd opgericht in 1875 als Scheepswerf en
machinefabriek 'De Schelde' en is nog steeds
actief in beide sectoren. De gebouwen, dok
ken, hellingen en kranen worden uitgebreid
beschreven in het boek. Maar ook een klei-
De kaploodsen van de K.M.S aan de Dokhaven met op de voorgrond twee torpedobo-
ten en de Tonnenbrug, ca. 1905 foto: Dert
14
Den Spiegel, oktober 1996
