«fc'
Verborgen
Kerkschatten
Te Water stond er op dat op de titelpagina de
portretten van de gebroeders Naerebout
gegraveerd werden. Zij verdienden deze eer
meer dan 'middelmatige predikanten, halve
geleerden of anderen die in de burgermaat
schappij verdienstelijk waren'. In 1784 volg
de Te Waters benoeming tot professor in
Leiden hoewel dat niet zonder slag of stoot
ging. Politiek gezien was Te Water een aan
hanger van de Oranjepartij. Een van de
curatoren van de academie te Leiden, de
raadpensionaris Van Bleiswijk hield zijn
benoeming in eerste instantie tegen. Gezien
de toenmalige politieke situatie lag de
benoeming van een patriot meer voor de
hand. Maar gelukkig voor Te Water deed de
Eerste Edele van Zeeland namens Oranje,
Van Lijnden van Blitterswijk een goed
woordje voor hem zonder dat Te Water daar
om gevraagd had en volgde de benoeming
alsnog. De lobby had in ieder geval gewerkt.
Omdat we steeds verder van Vlissingen ver
wijderd raken zal ik enkele reuze sprongen
maken om te eindigen in 1823. In 1815, Te
Water was toen 75 jaar, ging hij met emeri
taat. Nog op 77-jarige leeftijd nam hij deel
aan colleges geologie. Nooit te oud om te
leren dus. In het jaar 1822 stierf hij op 82
jarige leeftijd.
De erfenis van Te Water
De bibliotheek van Te Water werd openbaar
verkocht. De opbrengst viel zeker niet tegen.
Schatte men de opbrengst op 15 a 16 duizend
gulden, de werkelijke opbrengst bedroeg tus
sen de vijf- en zesentwintig duizend gulden.
De helft van de bibliotheek kwam in handen
van de Londense boekhandelaars. Deze
Engelse lieden boden nogal tegen elkaar op
en dit was, zoals uit een brief van een fami
lielid van Te Water (waarschijnlijk z'n jong
ste broer) blijkt, 'in merkelijke voordeel der
erfgenamen'. Te Water had in zijn testament
bepaald dat van de verkoop van zijn boeken
zijn 'levens-berigt' gedrukt moest worden.
Dat 'levensberigt' moest dan in beperkte
kring verspreid worden. Uit eerder genoem
de brief weten we wie er een exemplaar kre
gen. In totaal werden er vijf cadeau gedaan.
Het is mij niet bekend hoeveel er gedrukt
zijn in ieder geval niet veel, hooguit twintig.
De familie wilde tenslotte zo weinig mogelijk
kosten maken. Bovendien zegt de eerder
aangehaalde briefschrijver komen er nogal
wat zaken in voor die Te Water beter voor
zichzelf had kunnen houden o.a. Te Waters
uitvoerig relaas over de gebeurtenissen in
1778.
In de collectie Van der Os (in het
Gemeentearchief) bevindt zich een exem
plaar van zijn 'levensberigt', maar ook de
Hervormde gemeente Vlissingen heeft een
exemplaar in haar bibliotheek staan.
1400-2000
Katholieke kunst
uit Zuid-Holland
Bisdom Rotterdam
veertig jaar
uitnodiging
tentoonstelling
Het Schielandshuis
Verbogen kerkschatten
De tentoonstelling markeert
het veertigjarig jubileum van
het Bisdom Rotterdam en is
het resultaat van een nauwe
samenwerking tussen het
Historisch Museum en het
Bisdom Rotterdam.
Verborgen kerkschatten
is voor het publiek geopend
tot en met 2 maart 1997.
Het Schielandshuis
Historisch Museum
Rotterdam
Korte Hoogstraat 31
3011 GK Rotterdam
Den Spiegel, januari 1997
19
