was de tweede kerk in de Nederlanden, die
nieuw gebouwd werd voor de Protestantse
eredienst.
In de Franse tijd stond de Franse telegraaf
op het dak en was de kerk al zo vervallen
dat hij in 1825 werd afgebroken. Op die
plaats werd de Hoofdwacht van de Vesting
Vlissingen gebouwd met het Paradeplein
aan de Wagenaarstraat.
Als je nu het doodlopende straatje ingaat
kijk je rechts tegen de oude stenen van de
binnenkant van de vervallen kerkmuur, die
nu tuinmuur is geworden van de huizen aan
de Stenenbeer. De buitenkant van de vroe
gere kerkmuur met de steunberen zit dus
aan de tuinkant. Hier is ook de grafzerk
gevonden met de afbeelding van de fraaie
vrouw die de heer L. de Vlieger aan ons
museum heeft geschonken en die sedertdien
goed is verborgen voor steelse blikken.
Aan de linkerzijde zie je de dichtgemetselde
ramen van de Wagenaarstraatschool, die
helemaal door de K.M. de Schelde is opge
slokt. Hier ontplofte de fles met Knalgas bij
het practicum Scheikunde op de H.B.S., die
ook in dit complex was gehuisvest, tijdens
een proef die daarna nooit meer werd her
haald. Deze scholengemeenschap was in
1883 verrezen op het Paradeplein en de
Hoofdwacht, die was gesloopt omdat de ves
ting Vlissingen was opgeheven. Achter de
school bleef nog net wat ruimte over voor
een klein straatje, de Jan Allemanstraat. U
ziet het, een omgeving die bol staat van een
rijk verleden, maar hiermee nog niet een
groot eerbetoon aan Alman is.
Heeft Alman niets beters verdiend?
Jan Alman is een naam die op 6 april 1572
opdook omdat hij een misverstand veroor
zaakte. Op Paasmorgen, 6 april, werd de
rust in Vlissingen verstoord door een stel
Spaanse kwartiermakers, die de stad kwam
opzadelen met een contigent van nog eens
300 soldaten uit Breda. De respectabele
Alman liet hierover zijn ongenoegen blijken,
maar liep daarbij een klap op van een
Spaans foerier. In zijn eer aangetast ging hij
naar huis om zijn wapen te halen. Dit
opstootje ging de stad door met de mare
"Alman wapent zich". De sfeer was toch al
gespannen omdat de pastoor van de Sint
Jacobskerk zojuist in een donderpreek de
gelovigen had opgeroepen het Spaanse juk
af te werpen. Door de verwarring kwam die
boodschap bij het kerkvolk over als
"Alleman wapent zich" en op deze wijze
speelde Alman onbedoeld de rol van de lont
in het kruitvat. Verder hebben we nooit
meer iets van Alman gehoord, maar het was
kennelijk voldoende om hem een plaats te
geven in de Vlissingse helden verering. Hij
kreeg een plaquette in de Sint Jacobskerk,
die helaas tijdens de brand van 1911 werd
vermorzeld door de vallend torenspits.
Het opschrift luidde:
HIER LIGT BEGRAVEN
JAN ALMAN
DIE DEN 6 APRIL 1572
TE VLISSINGEN TER AANSPORING
ZIJNER MEDE
BURGEREN EEN TOEVAL
LIG MIDDEL IN GODS HAND
IS GEWEEST TOT WEERING
VAN SPAANSE INQUISITIE
EN BIJGELOOVE
EN TOT INVOERING VAN
DEN WAAREN GODSDIENST
En naar deze toevallige held werd ook een
straat genoemd, de Jan Allemanstraat, wel
iswaar verkeerd gespeld, maar de naam
Alman had al eerder voor verwarring
gezorgd.
10
Den Spiegel, juni 1997
