vangst, schaften en passagieren (de wal
opgaan) in zondags tenue. Het hart van
menig Vlissingse schone zal sneller hebben
geklopt....
Om 16.30 uur weer schaften, daarna werden
de kooien (hangmatten) en zakken (plunje-
zakken) van het station gehaald.
Het was niet direct een 'softe' opleiding
waarvoor deze jongelui gekozen hadden.
Inspraak in lesroosters en leermethoden
was (gelukkig?) niet aan de orde, het was
'aanpakken' geblazen. De lessen bestonden
deels uit nautische vakken, deels uit school
onderwijs, aangevuld met praktijklessen
(roeien, splitsen, knopen). Voor de zwemles
sen werd in de buurt van de Noord-Brabant
een zwemgelegenheid ingericht met een
eigen onderwijzer. Er werd ook een kantine
geopend. Om praktijkervaring op te doen
oefende men aan boord van kanonneerboten
en mijnenvegers. In mei 1931 vertrok de
oudste jaarklas met de Jacob van
Heemskerk voor een oefenreis van drie
weken naar Engeland.
Het dagelijks leven aan boord van de Noord-
Brabant verliep meestal volgens een vast
patroon. Een indruk daarvan krijgen we via
de scheepsjournalen, waaruit hierna één
dag volgt:
Reewacht dinsdag 17 juli 1928
9 uur (vlaggen)parade, doen sein (voor de
andere marineschepen) en hijschen vlag.
Opleiding: lessen volgens rooster. Overigen:
scheepswerk.
11.30 uur vastwerken (ophouden met wer
ken).
12 uur schaften en rusten tot 12.55 uur.
13 uur baksgewijs, doorgaan met lessen en
scheepswerkzaamheden
16 uur vastwerken. Sluitronde door het
schip en over het terrein waarbij geen bijzon
derheden.
16.15 uur passagieren, houden brandpiket
en indelen wachtsvolk.
16.30 uur theewater (avondschaften)
17 uur baksgewijs. Voor de opleiding: inde
len avondlessen.
19.45 uur avondappèl voor wachtsvolkzie
ken en gestraften.
Kooien af (hangmatten uithangen).
20.00 uur wacht overgeven.
21.00 uur avondronde: geen bijzonderheden.
21.24 uur bij zonsondergang: doen sein,
halen vlag neer.
Diverse gebeurtenissen zorgden voor de
nodige afwisseling. De opleiding zat nog
maar net één maand in Vlissingen of er
kwam al hoog bezoek. Op 7 november 1926
werd de Noord-Brabant gepavoiseerd en de
Zweedse vlag in top gehesen. Een erewacht
marcheerde naar het station om eerbewij
zen te brengen bij de aankomst van de her
tog van Gotland. De commandant van de
Noord-Brabant bracht een officieel bezoek
aan de Zweedse kruiser Fylgia, op doorreis
naar Antwerpen, met aan boord prinses
Astrid van Zweden.
Nog geen drie maanden later was het weer
raak: 7 januari 1927 bracht de minister van
Marine een bezoek aan Vlissingen. Voor
hem werd aan de boegspriet de geus (kleine
vlag met rood-wit-blauwe banen) gehesen.
Aan de grote mast woeien vlag en wimpel.
Bij aankomst van Zijne Excellentie werd de
standaard van de oudste aanwezige zee-offi
cier gestreken. Na vertrek van de Minister
gebeurde het omgekeerde. Zo nu en dan
kwam de schout-bij-nacht, commandant van
de Marine, op inspectie. Soms kwam hij per
trein met trein 23.51 uur arriveert
schout-bij-nacht in de stellingen soms
kwam er bericht van het vliegveld Souburg
dat hij daar was geland. Bij zo'n bezoek
werd de SBN-vlag in de top gehesen, waar
na opleiding, vaste bemanning, schip,
gebouwen en vaaruigen werden geïnspec
teerd. Incidenteel woonde hij een oefening
aan boord van een schip bij.
De commandant van de Noord-Brabant ging
zelf ook op inspectie, bv. naar de Hydra of
het vliegkamp en mijnenmagazijn in Veere.
Een absolute topper vormde de verjaardag
van Koningin Wilhelmina op 31 augustus,
dan werden vlag, geus, en pavoiseervlaggen
gehesen. Om 9.00 uur was het 'alle hens
voor de boeg', de commandant hield een toe
spraak, daarna werden de wapens gehaald
en volgde een parade aan de wal. Tot slot
werd er nog een mars door Vlissingen
gemaakt en de rest van de dag: Zondagse
dienst! De Jantjes konden gaan passagie
ren
Minder aandacht werd geschonken aan ver
jaardagen van de overige leden van het
Koninklijk Huis. Er werd dan wel van top
gevlagd maar de dienst ging normaal door.
In onze huidige maatschappij is kennis van
het eigen verleden vaak miniem. Zo kan het
gebeuren dat men bij horen van de naam
Piet Heyn verband legt met een bekende
10
Den Spiegel, april 1998
