'Vrij Spel'
Lou ten Bosch
Jonge 21 jaar was, ging hij ook naar
Vlissingen en werd volgens het Loodsen en
Roeiers Register op 1 april 1887 aangesteld
als Sloeproeier. Het was een zwaar beroep
en er moest hard aan de riemen worden
getrokken vanwege de concurrentie met de
Belgische sloeproeiers. Zijn maandloon
bedroeg 80,- Blijkbaar in die tijd een rede
lijk bedrag, want volgens een bericht in de
Vlissingsche Courant van 22 oktober 1897
bedroeg het uurloon van veldarbeiders acht
tot tien cent). Vanwege hulp bij redding van
opvarenden van een Belgisch schip in 1894
kreeg Pieter een schriftelijke tevredenheids-
betuiging van de Minister van Marine en
het Kruis van Burgerlijke Verdienste van de
Koning van België. Na de ramp op de
Schelde werd zijn naam en functie doorge
haald in het Loodsen- en Roeiersregister
van de Nederlandsche Loodsdienst te
Vlissingen, met de aantekening Bij het
omslaan van de sloep verdronken, 3 October
1897.
Klein pensioen
Het was dus op 3 oktober 1997 alweer hon
derd jaar geleden dat mijn grootvader,
sloeproeier Pieter de Jonge, op de rede voor
Vlissingen verdronk. Hij was toen 32 jaar en
reeds 10 jaar in dienst bij het Loodswezen in
Vlissingen. Mijn grootmoeder, eveneens 32
jaar, bleef achter met drie kleine kinderen,
waarvan mijn moeder met zeven jaar de
oudste was. Dora de Jonge, (overleden in
1954), heeft zich dapper door al die moeilijke
crisisjaren heen geworsteld met een klein
pensioen en een uitkering van het Doris
Rijkersfonds. Mijn grootmoeder, die niet
hertrouwde, woonde toen in de Palingstraat
173. Ze verhuisde later naar de Oran
jestraat 15, het 'Huis met de Pinokkels',
tegenover de Willem III kazerne (de latere
Jeugdherberg), waar ze voor de oorlog een
winkeltje had in tabakswaren. Tijdens de
oorlog is het rijtje huizen in de Oranjestraat
door een bombardement verwoest en ver
trok mijn grootmoeder naar familie in
Rotterdam en daarmee eindigt deze geschie
denis.
Dankzij de gegevens die in de archieven
werden gevonden, kon dit verhaal worden
verteld. De 'Ramp op de Schelde' heeft na
ruim honderd jaar een nieuwe en zeker een
nostalgische betekenis voor mij gekregen.
28 maart t/m 30 augustus 1998
Beeldend, kunstenaar en
poppenspeler
Het Schielandshuis
Korte Hoogstraat 31
Rotterdam
16
Den Spiegel, april 1998
