gebeurtenissen heeft Schütz dramatisch en
waarschijnlijk naar tevredenheid van
opdrachtgever uitgebeeld. Toen Slegt in 1884
zijn testament liet opmaken, nam hij hierin
nadrukkelijk de twee schilderijen op en lega
teerde ze aan het Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen.Na zijn pensioen ging Slegt
in Vlissingen wonen. Hij werd o.a. lid van
het Bestuur der Godshuizen en van de plaat
selijke schoolcommissie en werd actief in het
Zeeuws Genootschap. Na de dood van zijn
vrouw verhuisde hij naar Middelburg waar
hij op 15 mei 1890 overleed. Het Zeeuws
Genootschap gaf de schilderijen van de
Phoenix en de Cycloop een plaats in de ver
gaderzaal. Thans zijn ze in beheer bij het
Zeeuws Museum.
De Phoenix (1836-1863)
De Phoenix werd tussen 1834 en 1836
gebouwd op de Marinewerf in Rotterdam.
Het schip stond geclassificeerd als 'stoom
oorlogsschip', later als 'raderstoomschip 3e
klasse'. Het was 39 meter lang, 8,40 meter
breed, had een diepgang van vier meter en
was bewapend met zeven stukken. Van de
stoommachines van dit schip wordt gezegd
dat het de eerste in Nederland voor oorlogs
schepen vervaardigde stoommachines
waren. Na de oplevering vertrok het schip in
1838 naar Nederlands-Indië ter versterking
van de aldaar gestationeerde marinesche
pen. Al enige tijd waren in de Indische wate
ren zeerovers actief.
Diverse Nederlandse marineschepen kregen
opdracht deze op te sporen en onschadelijk
te maken. Ook de Phoenixonder bevel van
luitenant-ter-zee J.W. Stoll, voer op 4 novem
ber 1843 uit vanaf de rede van Sumanap om
Straat Madura (ten noordoosten van Java)
te doorkruisen. Op zondag 12 november
kreeg men bij Poelau Lawak zes prauwen in
zicht waarvan de zeilen geborgen waren en
de bemanningen zo snel mogelijk roeiden om
de Phoenix voor te blijven. Nadat de Phoenix
de prauwen had ingehaald, loste het met de
stuurboord-batterij en het 60-ponder kanon
enkele schoten met schroot op de nog steeds
voortroeiende prauwen en probeerde het de
hoofdprauw te overvaren en de grond in te
boren. Precies dit moment heeft Schütz uit
gebeeld. Deze manoeuvre werd enkele malen
herhaald zodat al snel twee prauwen in zin
kende toestand door de rovers werden verla
ten. Maar de bemanningen van de overige
prauwen gaven niet zomaar op. Dankzij hun
behendigheid met werpspiesen vielen er ook
aan de zijde van de Phoenix enkele gewon
den. Bij dit gevecht was Herman Dirk Slegt
commandant van de gewapende sloepen van
de Phoenix. De bemanningen van de sloepen
vernietigden de prauwen, schoten de zeero
vers neer of namen hen gevangen en redden
Zr. Ms. stoomoorlogsschip Phoenix aangevallen door Maleise zeerovers op 12 november 1843,
schilderij door J.F. Schütz, 1869. (Zeeuws Museum, bruikleen Zeeuws Genootschap)
20
Den Spiegel, oktober 1998
