'Maayken Jans' op de Oranjedijk
(fotobewerking Jeroen Priester)
Een voor-stel
Sinds vele jaren staat er op de Nieuwendijk
een fraai bronzen beeld van een vrouw die
een zoekende blik werpt naar de verre kim.
Nimmer is deze beeltenis geassocieerd met
welke zeemansvrouw dan ook. Sinds ik ech
ter door archiefonderzoek Maayken leerde
kennen, is dit voor mij het beeld van deze zo
bijzondere Vlissingse vrouw. Het werd
gemaakt door de bekende Vlissingse kunste
naar Herman Bisschop. Hij zal tijdens de
totstandkoming van dit kunstwerk niet
gedacht hebben aan Maayken Evertsen,
moeder en grootmoeder van de Zeeuwse
admiralen. Want alleen zeehelden worden
immers in brons gegoten en op een sokkel
geplaatst. Maayken is, hoe wrang ook, in de
vergetelheid geraakt en wat doen we eraan?
Hoe eenvoudig is het niet bij dit fraaie bron
zen beeld, zo verscholen onder het geboomte
aan de Nieuwendijk, te denken aan
Maayken en haar verdiensten als moeder en
grootmoeder, maar ook haar werkzaamhe
den voor de Zeeuwse Admiraliteit. Terwijl
haar ruime rok uitwaaiert, tuurt ze met
opgeheven hoofd naar de verre kim, zoekend
naar het schip van haar man of zoon. Zo
moet zij op de vestingwallen gestaan heb
ben, nu bijna vier eeuwen geleden. Ook kun
nen we haar in deze pose zien als Maayken
die met gezwinde pas langs de Vlissingse
kades loopt. Honderd jaar geleden, in 1894
om precies te zijn, verplaatsten de
Vlissingers het standbeeld van Michiel de
Ruyter naar de Boulevard, de plaats waar
hij nu staat. De achtergrondgedachte hierbij
was dat dit voor het beeld een toepasselij
ker locatie was; meer in het oog springend.
Voorstel is nu om ook Maayken te verplaat
sen; haar meer in beeld te brengen. Een
plaats waar de fraaie lijnen van dit beeld
beter uitkomen, namelijk op de inmiddels zo
druk bezochte Oranjedijk, waar nog vol
doende ruimte is. Een waardiger plaats voor
een vrouw die in de maritieme geschiedenis
van haar geboorteplaats zo'n voorname rol
vervulde. Op een plaquette kan dan haar
naam genoemd worden en iets over haar
leven vermeld worden.
Geraadpleegde archieven:
Gemeentearchief Vlissingen (GAV)
Rijksarchief Zeeland te Middelburg (RAZ)
Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage
(ARA)
Den Spiegel, oktober 1998
5
