een enkele maal naar Vlissingen vaart. In
het gemeentearchief van Dordrecht is ook
het archief van de afdeling Dordrecht van
het Nederlandse Rode Kruis over de periode
1872-1951 aanwezig. In de notulen van de
bestuursvergadering van 9 oktober 1944 ver
meldt de secretaris dat sinds een paar weken
een Rode Kruisboot vaart tussen Zeeland en
Dordrecht. Hiermee worden Duitse gewon
den en briefpost vanuit Vlissingen naar Dor
drecht getransporteerd. Er gaat ook post
terug. Het schip 'Z.R.D. 14'is op 6 oktober op
zijn reis naar Zeeland beschoten en gezon
ken. Vier mensen zijn hierbij omgekomen en
de post is verloren gegaan.
Uit de benaming 'Z.R.D. 14' kan opgemaakt
worden dat wat in Rotterdam en Dordrecht
beschreven wordt als Rode Kruisboot, een
schip van de Duitse Zeereddingsdienst is.
De postverbinding verzorgd door het
Zeeuwse Rode Kruis
Welke conclusies kunnen getrokken worden
Tot ongeveer half oktober 1944 heeft de
Duitse Zeereddingsdienst post vervoerd voor
het Rode Kruis vanuit Vlissingen met de
gewonden transporten naar Dordrecht.
Daarna wordt in de tweede helft van oktober
1944 het postvervoer van
Walcheren en Zuid-Beveland
naar bezet Nederland via
Rode Kruiskanalen zo goed
en zo kwaad als mogelijk
georganiseerd door de
Middelburgse afdeling van
het Rode Kruis, gevestigd in
het Schuttershof. Voor de
post binnen Zeeland en naar
bezet Nederland lukt dat
meestal vrij behoorlijk,
omdat er een goed contact is
tussen de verschillende afde
lingen van het Rode Kruis
binnen de kring Zeeland en
met het hoofdkantoor in Den
Haag.
Hoewel er wel pogingen
ondernomen worden, blijft de
postverbinding naar Zeeland
toe slecht.
De Rode Kruisafdelingen van
Koudekerke, Middelburg,
Souburg-Ritthem,
Terneuzen, Vlissingen, Zuid-
Beveland- West en Zuid- Beveland- Oost
hebben de postverbindingen onderhouden.
Behalve deze afdelingen kent Zeeland in
1944 ook nog de Rode Kruisafdelingen West-
Zeeuws- Vlaanderen, Zierikzee en Zaamslag.
Het is niet onmogelijk dat ook deze afdelin
gen een bijdrage geleverd hebben aan de
postverbindingen.
De afdelingen van het Rode Kruis op Zuid-
Beveland en Walcheren hebben eind septem
ber 1944 briefkaarten laten drukken voor
'Correspondentie Binnenland', zoals op de
achterzijde van de kaarten staat. Deze kaar
ten moeten gefrankeerd worden, hoewel in
het algemeen Rode Kruispost portvrij is.
Nadat de kaarten beschreven zijn, dienen ze
bij de plaatselijke afdelingen weer te worden
ingeleverd, waarna voor transport gezorgd
wordt.
Vrijwel al deze kaarten zijn door Rode Kruis-
functionarissen gecensureerd: op deze kaar
ten komt het woord 'Accoord' voor, hetzij
gestempeld in diverse kleuren, hetzij voluit
of afgekort geschreven. Ook blijkt uit de post
dat er daadwerkelijk gecensureerd wordt.
Passages die de ergernis van de Duitse
bezetter zouden kunnen opwekken, worden
met Oost-Indische inkt of blauw potlood
onzichtbaar gemaakt. Zodoende wordt voor
komen dat de Rode Kruisverbinding in
Nederlandsche
tootle Kruis
Aftleeiing Zuid Beveland-Oost
ACCOORD
Correspondentie Binnenland
Zf z/f 0 - frz/
Atv- lt~ dg/1
A/J '.-Jf '?''A Mn4t-
r .fd- v.
i
Mv JXc. ,.v f
7f'-zr'^
rf LJ. h-
MRHMRIflMP ,JL,
tÜLLIA--
dfft.fimU- A'HW
- - Yjf
f-a-K-sJ'S.' f/v» V:-'
Afbeelding 5
Achterzijde van een briefkaart die op 17 oktober 1944 van
Nisse naar Terneuzen wordt verzonden. Behalve de Rode
Kruisbedrukking is op deze achterzijde duidelijk de censure
ring door het Rode Kruis van de afdeling Zuid- Beveland-
West te zien:
- Accoord', 26 mm, violet
- doorhalingen met zwarte Oost-Indische inkt.
Den Spiegel, januari 1999
9
