ding met familie in bezet Nederland en het
buitenland onmogelijk geworden. De afde
lingen van de kring Zeeland van het Neder
landse Rode Kruis hebben in de maanden
september, oktober en november 1944 gepro
beerd de postverbindingen te herstelllen
door berichten door te zenden, zowel binnen
de provincie Zeeland als naar andere plaat
sen in Nederland. Voor een filatelist is deze
Rode Kruis post boeiend, maar ook anderen
met belangstelling voor de Tweede
Wereldoorlog of interesse in de Zeeuwse
geschiedenis worden gegrepen door deze pos
tale noodvoorzieningen.
Voor dit artikel zijn meerdere bronnen on
derzocht, waaruit de belangrijkste gegevens
samengevat zijn; daarna volgen de conclu-
Het onderzoek
Dagboekherinneringen, met de laatste PTT
postverbinding vanuit Vlissingen voor de be
vrijding
De heer A. van Dijk, gemeenteontvanger in
Vlissingen, beschrijft in een dagboek zijn
herinneringen van dinsdag 5 september tot
donderdag 9 november 1944.
-ass®»*.
st K:.
'4,^/
fC Q> ■-'/
/l'.X&Zs fiuCsJUr
wj -
Afbeelding 2
Op 25 oktober 1944 wordt deze briefkaart geschreven in
Middelburg en via het Nederlandse Rode Kruis naar
's-GraveJihage vervoerd, aldaar gestempeld op 1 november
1944 en met de normale PTT dienst verder getransporteerd.
Uit een potlood aantekening blijkt de aankomst in Krimpen
a.d. IJssel op 3 november 1944.
Op de achterzijde staat de bedrukking 'Nederlandsche Rode
Kruis- Afd. Middelburg, Correspondentie Binnenland' en
het rode censuurstempeltje 'accoord' van 31 mm.
collectie H. W. Feij)
Op woensdag 13 september vertrekt een
auto van de maatschappij 'De Schelde' naar
Rotterdam o.a. met een paar zakken post.
Dit brengt hem op een idee om zijn familie in
Holland te bezoeken. Hij moet echter tot
zaterdag 30 september wachten op een vol
gende kans.
Dan vertrekken gelijktijdig een postauto
naar Rotterdam en een auto van de Konink
lijke Maatschappij De Schelde, de Vlissingse
scheepswerf, naar Den Haag. Hij informeert
bij de postdirecteur Van der Bent of hij voor
familiebezoek met die postauto mee mag rij
den. De toestemming wordt verleend, maar
er is wel een voorwaarde. Van Dijk moet de
zorg op zich nemen voor de zakken post, die
op verzending staan te wachten. Daarbij zijn
ook postzakken van de Duitse bezetter. Geen
enkele postambtenaar is bereid om die
gevaarlijke autorit door bezet Nederland
mee te maken. Van Dijk accepteert de voor
waarde en ontvangt een ovale, koperen
borstplaat en een armband, beide met het
embleem van de PTT. Hierdoor krijgt hij een
officiële status als postambtenaar. Aange
zien de PTT zelf niet meer beschikt over
postauto's wordt de wagen gehuurd van sla
ger Pol uit de Bloemenlaan te Vlissingen. De
postauto vertrekt 's avonds om acht uur
onder bescherming van de duisternis en
wordt voorafgegaan door een
auto van de scheepswerf 'De
Schelde'. Er volgt dan een boei
ende beschrijving van een
gevaarlijke rit onder oorlogsom
standigheden. Meerdere malen
worden de auto's aan de kant
gezet en zoeken de inzittenden
dekking voor geallieerde vlieg
tuigen. De gehuurde postauto
heeft voortdurend pech. Daar
om wordt in Bergen op Zoom
alles, inclusief de post, in de
Schelde-auto overgeladen. Om
half drie 's nachts bereikt het
gezelschap de Moerdijkbrug.
Door Duitse schildwachten
wordt de auto aangehouden. De
reizigers worden daarna met
opgeheven armen op wapens
gevisiteerd. Alle bagage moet
open en wordt gecontroleerd.
Na een primitieve overnachting
in een houten barak en een ver
frissend bad op de basaltglooi
ing van het Hollands Diep kan
de tocht op zondag 1 oktober
6
Den Spiegel, januari 1999