'De slaande handt Gods
14 januari 1749, een rampzalige
dag voor Vlissingen
Ad Tramper
Het is maandag 14 januari 1749, even na drie uur 's middags. In 's Lands magazijn naast
het Prinsenhuis zijn een paar mannen bezig met het leegmaken van granaten. Een gevaar
lijk karweitje, waarbij uiterste voorzichtigheid geboden is. In een poging om het laatste
beetje kruit uit de bijna lege granaathuls te schudden zwaait een van de mannen de huls
heftig heen en weer, echter zonder resultaat. Ongeduldig geworden slaat hij tnet de huls op
de stenen vloer. Dan gebeurt het: eerst een paar vonken, dan een enorme steekvlam gevolgd
door een grote ontploffing zet in mum van tijd het magazijn in lichterlaaie.
t-'f."
~£KMA«ASY:N'
teMIH
's Lands magazijn (links van de titel), met uiterst links een gedeelte van het Prinsenhuis. Op de
voorgrond de Pottekaai en rechts de Engelsche haven (Vissershaven) (Historisch Topografische
Atlas, Gemeentearchief Vlissingen)
Zo zou de enorme brand die 250 jaar geleden,
op 14 januari 1749, uitbrak begonnen kun
nen zijn. Omdat het dit jaar een kwart mil
lennium geleden is dat deze desastreuze
brand uitbrak en de Vlissingse brandweer
dit jaar opgaat in een stadsgewestelijke
brandweer, is er alle reden om eens even stil
te staan bij deze voor Vlissingen rampzalige
dag. Drie grote gebouwen werden er op die
dag in de as gelegd: 's Lands magazijn, het
Prinsenhuis en de verderop gelegen Oost-
kerk.
In korte tijd brandt 's Lands magazijn als
een lier. In het gebouw liggen allerlei
scheepsbenodigdheden opgeslagen. Hierbij
moeten we denken aan uiterst brandbaar
materiaal zoals zeil, touw, teer, buskruit en
hout. Materiaal om oorlogsschepen uit te
rusten. Deze schepen liggen voornamelijk in
de Dokhaven. Vlissingen is in de 17e en 18e
eeuw nu eenmaal de haven van de Zeeuwse
Admiraliteit.
Door de sterke wind uit het zuidwesten slaat
de brand over binnen een half uur naar het
naastgelegen Prinsenhuis. Om verder onheil
te voorkomen probeert men de muren van
dit gebouw met 18 ponders omver te schie
ten. Dit mislukt echter; ook het Prinsenhuis
valt ten prooi aan de gretige vlammen. De
14
Den Spiegel, april 1999