Houten baken zoals dat ook in de 17e en 18e eeuw op de
kust van Walcheren was geplaatst.
vermengd met klei. Op zeventiende-eeuw-
se kaarten zien we ze afgebeeld in de dui
nen bij Domburg, Westkapelle, Zoutelande
en op de Nolle. Het waren eenvoudige ver
hoogde platforms waarop een vuur werd
gestookt. Sommige functioneerden het
hele jaar en andere alleen tijdens de win
ternachten. Als opvolger van de vuurboet
te Westkapelle werd in 1470 de nog altijd
bestaande zware kerktoren gebruikt.
Reeds eeuwenlang is dit bouwwerk een
landmerk voor de zeevarenden. Had de
toren met aangebouwde kerk al veel van
de beeldenstorm te lijden
gehad, in 1702 stortte de
klok tijdens het luiden naar
beneden. Toen de Fransen
in Westkapelle gelegerd
waren, plaatsten zij een
seintoestel op de toren.
Hiertoe braken zij een deel
van de toren af. In 1817
werd de toren opgenomen in
een algemeen plan voor
betere kustverlichting en
het jaar daarop werd hier
het eerste lichttoestel in
Nederland aangebracht dat
petroleum-gestookte lam
pen had. In 1831 ontstond
door een blikseminslag een
geweldige brand, waarbij de
lichtwachtersfamilie ter
nauwernood kon worden gered en de gehe
le kerk afbrandde.
Gevangentoren
Ook op de Vlissingse Gevangentoren werd
reeds in de zestiende eeuw een vuur ge
stookt. Uit die periode is een interessant
archiefstuk bewaard gebleven uit 1569
waarin een klacht van de steigerschuit
schippers aan het stadsbestuur. Deze
schippers onderhielden een veerdienst
naar de 'overkant'. Via hun gilde uitten zij
hun ongenoegen over het feit dat het vuur
soms slecht brandde. Op het
'Panorama van Vlissingen'
is dit vuurbaken op het dan
nog platte dak van de
gevangentoren duidelijk te
zien.
Nog een interessant voor
beeld van kustverlichting is
het reeds in 1876 geplaatste
gietijzeren havenvuur op
het Keizersbolwerk te
Vlissingen. Het staat wat in
de schaduw van het stand
beeld van de grootste vloot
voogd aller tijden Michiel de
Ruyter, maar is door zijn
bijzondere en mooie vorm
geving een monument en
zal ook daarom nimmer
mogen verdwijnen. Een
nadere beschouwing van de
constructie laat zien dat de
panelen niet uit een stuk
zijn gegoten, maar verticaal
De vuurtoren van Westkapelle, ca. 1910 (Gemeentearchief
Vlissingen, Prentbriefkaartencollectie)
Den Spiegel, juli 1999
5
