Dorpen en steden op Walcheren voor circa 1300 Een deel van de lezing door prof. dr. P.A. Henderikx voor de Vereniging Vrienden van het Stedelijk Museum en het Gemeentearchief Vlissingen gehouden op dinsdag 16 november 1999. Dames en heren, Het is mijn bedoeling u vanavond iets te vertellen over het ontstaan van dorpen en steden op Walcheren. En dat betekent dat het vooral gaat om de periode tussen ca. 1000 en 1300, een tijd waarin heel veel gebeurt, de bevolking zeer sterk toeneemt, parochies en ambachten worden gevormd, en haast alle dorpen ontstaan die er ook nu nog zijn; en bovendien ziet men voor 1300 al duidelijke tekenen van stedelijke ontwikkeling. Landschap en bodemgesteldheid In de Romeinse tijd, dus zo tijdens de eer ste eeuwen van onze jaartelling, is het mondingsgebied van de Schelde voorna melijk een veengebied, beschermd door de Oude Duinen, en doorsneden door beschei den riviertakken. Dan volgen vanaf circa 300 enige eeuwen van overstromingen, waarin het mondings gebied van de Schelde voor zover valt na te gaan praktisch ge heel ontvolkt raakt. In het veen worden kreken uitgeschuurd die vervolgens allengs met klei en zand wor den opgevuld, zodat de zogenaamde kreek ruggen ontstaan. Tussen de kreekrug gen, in de poelgebie- den, wordt het veen met een kleilaag overdekt. Heel dui delijk is dat te zien op de prachtige bo- demkaart van Wal cheren die eindjaren veertig is gemaakt door Bennema en Van der Meer bij de Stichting voor Bodemkartering in Wage- ningen. Al deze afzettingen tezamen vor men het oude land, de oude kerngebieden van de Zeeuwse eilanden. Circa 600 zijn delen van het gebied zover opgeslibd dat er weer mensen kunnen wo nen. Maar ook nadien worden delen van Vereenvoudigde bodemkaart van Walcheren (tekening naar Bennema Van der Meer) Legenda: 1. kreekruggen, 2. klei- op veengronden, 3. jonge duinen (oude duinen), 4. laat middeleeuwse afzettingen, 5. burgen, 6. parochiekerken, 7. huidige stedelijke bebouwing. 4 Den Spiegel, januari 2000

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 2000 | | pagina 6