Afbeelding 2
De Kolvenierstraat in Vlissingengezien vanuit de
Noordstraat; uit de serie stadsgezichten vóór de sanering
van de oude binnenstad gemaakt als BKR-opdracht voor
de gemeente Vlissingen, houtskooltekening, 1968
(Gemeentearchief Vlissingen)
geweld aan te doen met een blauwe zon en
een bruine zee.' Zijn etsen vooral zijn van
een grote artistieke kwaliteit (afbeelding 3).
Hieraan kan hij zeer geconcentreerd,
uiterst zorgvuldig arcerend, intens en lang
durig, met veel geduld en gevoel werken.
Hij weet met genuanceerd zwart en grijs
emoties weer te geven die blijvend zijn.
Daar tegenover lijkt de werkwijze bij olie
verven en aquarellen soms chaotisch. Maar
hij kan ook hier ideeën koesteren en dan
doorwerken tot diep in de nacht. Alhoewel
realistisch en figuratief, zijn de schilder
stukken niet immer de werkelijkheid, is
een verbeelding niet exact of lijkt een ach
tergrond onaf. Alsof de schilder het niet
goed ziet, alsof hij slordig is. Het zijn ech
ter uitingen van een bijzondere creativi
teit, van een emotionele benadering van
zijn onderwerpen. Hij beleeft en ziet het zo
en beoordeelt het als af en signeert dan
ook pas bij dat voldane gevoel (afbeelding
4): 'eigenlijk is een werk nooit af. Je kunt
altijd weer veranderen, toevoegen, wegla
ten, tijdens het werken komen weer andere
ideeën. En elke nieuw dag kent weer zijn
eigen emoties en een eigen kleur en biedt
daardoor weer een eigen creativiteit. Mees
tal betekent het signeren, dat de kunste
naar het klaar vindt. Het hoeft dan niet
helemaal overeenkomstig de
werkelijkheid te zijn, want
kunst is emotie. En een
voorgrond is altijd belang
rijker dan wat daar achter
staat; dat zijn slechts cou
lissen, dat maakt de com
positie.'
Opdrachten moeten vaak
op het laatste moment af
gewerkt worden. Maar
centen zijn belangrijk om
te kunnen leven en uitein
delijk komt het toch op tijd
klaar. Door de kleine ar
moede wordt werk soms
onder de prijs verkocht, of
geruild tegen een noodza
kelijk elektrisch kacheltje.
Ook worden werkzaamhe
den aanvaard als huis
schilder aan boord van de
schepen van de Maat
schappij Zeeland, liggend
in de Vlissingse havens. In
het Stedelijk Museum Vlis
singen verricht hij restau
ratiewerk aan schilderijen. Als docent is
Frans Maas werkzaam aan de UTS in
Vlissingen. Daarnaast geeft hij privé-les
aan leerlingen, o.a. aan Bram Pihl.
De onderwerpen die Frans Maas verbeeldt
in zijn werk zijn uiteenlopend: stadsge
zichten, havens, zeegezichten, stillevens,
bloemen en portretten. Eerst is zijn werk
herkenbaar onder te brengen bij de Schel-
deluministen. Later gaat hij duidelijk een
eigen weg. Maar ook dan blijft alles in een
overwegend kleurig 'Jacobs-koloriet'.
Een enkel beeldhouwwerk ontstaat als
afwisseling en meestal in opdracht. Zo ver
zorgt hij een aantal monumentale projec
ten: Gevelbekroning in Middelburg (1949),
het Rampmonument in Kortgene (1953),
decorstukken voor de tentoonstelling West-
kapelle herrijst (1954), sculpturen aan het
gemeentehuis van Arnemuiden (1954), een
wanddecor in kurklinoleum voor de AKF
in Goes (1957) en een reliëfwand in het
bureau van de gemeentepolitie van Vlis
singen, Vlissingen vanaf de rede (1969).
De provincie Zeeland heeft ook werk van
hem aangekocht. Hierbij doet zich in 1963
een vreemd incident voor, dat zelfs de lan
delijke pers haalt. Na een bezoek door de
12
Den Spiegel, april 2000
