Belgische vluchtelingen in Vlissingen tijdens de Eerste Wereldoorlog Ad Tramper Als vroedvrouw werd in den nacht van 9 op 10 October 1914 mijne hulp ingeroepen voor madame Victor Laats uit Antwerpen, welke laatste op 9 October van daar naar Vlissingen was gevlucht. Op het stationemplacement alhier assisteerde ik haar bij de geboorte van haar kindje en besefte oogenblikkelijk dat naar zulke toestanden raad moest worden geschaft. Op 10 October nog dienzelfden dag kwamen mijn moeder, eveneens vroedvrouw en ik overeen een huis te huren en in te richten uitsluitend tot moedei'huis voor dergelijke Belgische vluchtelingen. In de eerste dagen kwamen de kosten daarvan ten onzen laste, doch reeds spoedig vloeiden allerlei giften en gaven overvloedig, zoodat de in het huis ver toevende vrouwen behalve van onze verloskundige hulp, rijkelijk van voedselversterkende middelen en kleeren voor haar en de jonggeborenen konden worden voorzien.Het boven staande is een citaat uit een brief van de gemeentelijke vroedvrouw Fokje Brevet-Pasma. We zien hier een vrouw aan het woord, die zich het lot van de vluchteling sterk aantrok en er vervolgens ook naar handelde. Inleiding Centraal in deze bijdrage staat de komst van duizenden Belgische vluchtelingen, die na het uitbreken van de Eerste Wereld oorlog in augustus 1914 naar Vlissingen kwamen. De gebeurtenissen worden be schreven door veel uit de Vlissingsche Courant en het zeer gedetailleerde Verslag van het provinciaal comité tot hulpverlee ning aan vluchtelingen in Zeeland te cite ren. Op deze wijze komen we dichter bij de gebeurtenissen zelf te staan. In juli 1914 liepen internationaal de span ningen snel op. Landweerplichtigen en kustwachten werden opgeroepen. Vanwege de oorlogsdreiging werden er in Vlissingen troepen ingekwartierd in scholen en ande re gebouwen. Het gemeentebestuur nam maatregelen om de gevolgen van de mobi lisatie op te kunnen vangen. Zo kwam een afdeling van het Rode Kruis tot stand en het 'Vlissingsch Steuncomité 1914', een co mité voor steun aan achtergebleven gezin nen van gemobiliseerden werd opgericht. Door het onttrekken van kostwinners aan hun gezinnen ging het immers aan brood op de plank ontbreken. De troepen werden al snel naar de grens met België gedetacheerd. De scholen stroomden leeg, maar zouden niet met schoolkinderen maar met Belgische vluch telingen gevuld worden. 'De gelegenheid maakt den dief' Als begin september de eerste vluchtelin gen aankomen in Vlissingen zien we onmiddellijk ingezonden stukken in de Vlissingsche Courant verschijnen die gaan over het schaamteloos uitbuiten van deze ontheemden. De vluchtelingen die aanko men op het station van Vlissingen worden volgens een ingezonden briefschrijver niet altijd even liefdevol opgevangen: 'Tot schande van Vlissingen maken een groot aantal inwoners der stad misbruik van de hulpeloosheid der alhier doortrekkende of verblijvende vreemdelingen, door deze menschen op grove wijze af te zetten. De prijzen die voor logies en voeding gevraagd worden, zijn vaak ongelooflijk hoog. Zelfs worden eenmaal overeengekomen prijzen vaak willekeurig verhoogd. Ik mag hier zeker wel wijzen op het lage van deze han delwijze. Ze geven een vreemd denkbeeld van de gastvrijheid, die vreemdelingen hier toch moesten vinden. Maar ik kan verder gaan en de afzetters waarschuwen dat van velen hunner de namen aan mij en anderen bekend zijn. Wij zullen niet aar zelen deze namen openbaar te maken, als niet onmiddellijk een einde wordt ge- 10 Den Spiegel, juli 2000

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 2000 | | pagina 12