op elkander gedrongen, de dekken vulden.
Bovendien brachten de booten der Prov.
Stoombootdienst onophoudelijk stroomen
menschen aan uit Zeeuws-Vlaanderen.
Veilig kan dan ook worden aangenomen
dat een 30000 tal menschen naar Vlis
singen waren gevlucht. De wegen, die van
de haven naar de stad leiden waren door
lopend bedekt met vluchtelingen, die allen
trachtten een onderkomen te vinden.'
Het merendeel van deze mensen was hals
over kop gevlucht en bezat niet veel meer
dan de kleren die ze droegen. In tegenstel
ling tot een maand eerder toen er nog
geschreven werd over uitbuiting sprak
men nu over 'liefdadigheidszin en hulp
vaardigheid, die ons volk is aangeboren'.
Er werden tal van gebouwen beschikbaar
gesteld om de vluchtelingen te kunnen
opvangen. Het verslag spreekt over bijna
8600 gehuisveste personen, de niet te con
troleren aantallen in schuren, stallen of op
de schepen die in de haven lagen niet mee
gerekend. Door alle mogelijke onderko
mens in te zetten voorkwam men dat
vluchtelingen de nacht in de open lucht
moesten doorbrengen.
Hulp kwam niet alleen van de Vlissingse
bevolking. Door het zenden van brood, sui
ker, jam, erwten, bonen en andere levens
middelen bleek ook de Engelse liefdadig
heid geen grenzen te kennen. Daarnaast
werd kleding in grote hoeveelheden de
Noordzee overgevaren.
Geïnterneerde Belgische militairen
Naast de vluchtelingen werd Vlissingen
ook overspoeld met geïnterneerde Belgi
sche militairen. Niet minder dan 23.000
soldaten werden over Vlissingen vervoerd.
Daarnaast lagen de ziekenhuizen vol met
gewonde militairen, in totaal zeshonderd.
Vele gewonden moesten naar ziekenhui
zen in Middelburg of elders overgebracht
worden. Het station moet in die dagen uit
gepuild hebben van de mensen: 'Wacht
kamers, gangen en perrons van het station
waren overvol en lagen mannen, vrouwen,
kinderen en soldaten in een mengelmoes
door elkaar'. Hulp aan zieke en gewonde
burgers en het transport van militairen
regelde het Rode Kruis. De Christelijke
bewaarschool werd omgebouwd tot nood
ziekenhuis voor burgers. Deze polikliniek
stond onder leiding van dr. A. van
Woerden uit Den Haag.
Vlissingen moet ontlast worden
Door de steeds aanzwellende stroom
vluchtelingen dreigde de situatie in Vlis
singen uit de hand te lopen. Veel vluchte
lingen moesten daardoor verkassen naar
andere Zeeuwse eilanden of verder het
land in. Er werden extra treinen ingezet
waarmee reizigers met aan de grens uitge
reikte gratis reisbiljetten konden reizen.
Na enkele weken daalde het aantal vluch
telingen enigszins. Naar schatting moest
uiteindelijk aan 14.600 behoeftigen voed
sel, kleding en onderdak verschaft wor
den. Toch bleef het aantal vluchtelingen in
Vlissingen groot.
Engelandvaarders
De overstelpende drukte op het station
zou echter nog maanden duren. Logisch
gezien het feit dat de duizenden Belgische
vluchtelingen die naar Engeland uitwe
ken, bijna allemaal gebruik maakten van
de in Vlissingen gevestigde Stoomvaart
maatschappij Zeeland (SMZ). Engeland
vaarders moesten soms dagen wachten
voor ze de oversteek konden wagen en
moesten de tussenliggende tijd opgevan
gen worden. Ook de SMZ verleende wel
willende medewerking en reduceerde de
tarieven voor de overtocht.
Voedseldistributie
In school C (in het Groenewoud) was een
volledige slagerij ingericht. De speelplaats
van deze school was omgetoverd in een
grote keuken met grote fornuizen en kook
potten waarin de soep bereid werd. In
lokalen wachtten lange rijen vluchtelin
gen voor een bord soep. Ook de keukens
van het Gasthuis en van de Sint Vincen-
tiusvereniging vergastten de vluchtelin
gen regelmatig op een warm maal.
Gescheiden families
Bij de beschieting van Antwerpen waren
veel inwoners van deze stad hals over kop
gevlucht. Daardoor waren tal van families
van elkaar gescheiden geraakt. In Vlis
singen waren alle aanplakborden, muren
en schuttingen dan ook volgeschreven met
verzoeken om inlichtingen naar vaders,
moeders en kinderen.
Opvang aan de Singelweg
Door de opeenhoping van mensen in aller
lei hokjes en krotten van woningen was
het te verwachten dat de hygiëne te wen-
Den Spiegel, juli 2000
13
