Koppermaandag
Martin van der Louw
Bij de drukkers wordt een oude traditie uit
de gildentijd nog steeds voortgezet:
Koppermaandag.
Daarbij hoort het vervaardigen en aanbieden
van een rijm- of kopperprent.
In 1999 deze prent voor
het distrkict Zuidwest-Nederland van het
Koninklijk Verbond van Grafische
Ondernemingen uitgereikt aan
de burgemeesters van Middelburg
en Vlissingen.
De kunstenaar Jan van Broekhoven
vervaardigde een object uit
strandvondsten van de Waicherse eb- en
vloedlijn. De dichter Marco Evenhuis schreef
het erbij horende gedicht.
Het object siert nu de entree van drukkerij De
Vey Mestdagh.
De oudste berichten over de Kopper
maandag dateren al uit de eerste helft van
de vijftiende eeuw, dus van voor de uitvin
ding van de boekdrukkunst.
Het ontstaan is vermoedelijk terug te voe
ren tot de bloeitijd van de gilden. Het was
toen gewoonte om de eerste werkdag van
de week, die op Driekoningen volgde 'in le
digheid en vrolijkheid' door te brengen.
Het was als het ware de afsluiting van het
tijdvak der schijnbare zonstilstand, een tijd
vak dat met de kerstdagen begint en door
loopt tot Driekoningen.
In de Nederlanden was het in de gildentijd
gebruikelijk om de gildenbrieven opnieuw
voor te lezen en daarbij in herinnering te
brengen de privileges, die de gildenlieden
in de loop der tijd hadden verworven.
Daarna trok men de stad in om de "bloe
metjes buiten te zetten".
De 'kop' (beker) ging daarbij dan ook lustig
rond in aan allerwegen vrolijke stemming.
Het begrip 'kopperen' is dan ook vermoe
delijk van de 'kop' afkomstig.
Januari 2001
Met het verliezen van de politieke betekenis
van de gilden, verdween ook een aantal ge
woonten, die met het wezen van de gilden
te maken had. Het 'kopperen' was er daar
een van.
Bij de drukkers bleef echter de gildenge
dachte lang voortbestaan en ook de Kop
permaandagviering werd voortgezet.
Het is zeer waarschijnlijk, dat het drukkers-
gilde zich aanvankelijk aansloot bij de al
gemene viering van de jaarwisseling maar
kennelijk toch tot ieders tevredenheid.
De viering van de Koppermaandag bleef de
voorkeur houden tezamen met het aanbie
den van een rijm- of kopperprent.
Bij het Koninklijk Verbond van Grafische
Ondernemingen (KVGO) is nu nog steeds
de viering van de Koppermaandag in zwang.
In het merendeel van de KVGO-districten
worden in het jaar voorafgaande aan de
viering al de nodige voorbereidingen ge
troffen.
De Koppermaandag van het jaar 2001 valt
op 8 januari. In het KVGO-district Zuid
west-Nederland vindt de viering plaats in
Bergen op Zoom. Voor meer informatie:
www.koppermaandag.nl
I,
De eigenaar van De Vey Mestdagh, Martin van der
Louw, voor het Koppermaandagobject dat de entree
van de drukkerij siert.
27
