Kort bericht: alles wel
Aafke Verdonk- Rodenhuis
In deze Spiegel volop aandacht voor drukkers,
drukwerk en heel speciaal de prentbriefkaart.
Ansichtkaarten als correspondentiemiddel,
maar ook als verzamelobject.
Sinds het eind van de negentiende eeuw werden
door de Vlissingse drukkerij De Vey Mestdagh
vele prentbriefkaarten vervaardigd.
Als speciaal cadeautje voor de lezers van
Den Spiegel vindt u in dit nummer
een viertal van deze kaarten herdrukt!
Jan Hintzen vertelt in het artikel De oudste
prentbriefkaarten en drukkerij de Vey Mest
dagh over de geschiedenis van deze vroe
ge communicatiemiddelen.
Wie stuurt er nooit eens een kaartje! In va
kantieperiodes worden er heel wat groeten
verstuurd met mededelingen als: alles goed
hier, het weer is prachtig of met een gete
kend zonnetje door de wat minder talig in-
gestelden.
Voor alle gelegenheden zijn er tegenwoor
dig kaarten: felicitatie-, condoleance-, kerst
en oud- en nieuwkaarten en de laatste ja
ren ook Valentijnskaarten om bijzondere
mensen te laten weten hoe bijzonder ze wel
zijn.
Voor wie niet zelf een tekst wil of kan be
denken zijn er voor alle gelegenheden voor
gedrukte teksten.
Kaarten: je moet ze schrijven, op de post
doen, ze worden ontvangen, gelezen en
soms lang bewaard. Heel ontroerend vind
ik altijd een kaart, bij antiquair of op rom
melmarkt gekocht vanwege de afbeelding,
met een boodschap erop uit lang voorbije
tijden: 'alles wel, tot spoedig ziens'.
De kunst van het drukken heeft een lange
geschiedenis. Ad Tramper gaat in zijn arti
kel Vlissingse stadsdrukkers voor het voet
licht in op de geschiedenis van de boek
drukkunst of typografie, letterdruk, in onze
stad van 1600 tot 1800.
De oorsprong van de boekdrukkunst ligt in
het verre oosten. In China was rond 800 na
Christus al sprake van blokdruk. Afbeel
dingen en tekst werden in een houten blok
gesneden, ook wel in klei en afgedrukt, een
soort stempelen.
Ook in Europa werd geƫxperimenteerd met
de blokdrukpers. Ergens halverwege de
15e eeuw werden de eerste blokboeken ge
drukt. Later werd gewerkt met in metaal
gesneden letters en komen we beroepen te
gen als lettersnijders, lettergieters, zetters,
drukkers etc. In Nederland vinden we vanaf
het eind van de 15e eeuw bekende zelf
standige lettersnijders en lettergieters als
Henric de Lettersnider te Delft, Nicolaes
Ketelaer en Gerard de Leempt te Utrecht.
Uit later eeuwen zijn het vooral de namen
van onder anderen Christoffe Plantin, de fa
milies Blaeu, Elsevier.
Over de manier waarop Den Spiegel wordt
gedrukt bij de Stadsdrukkerij De Vey Mest
dagh vindt u verder in dit nummer zeer
interessante informatie. Martin van der
Louw vertelt u over zijn onderneming in het
nieuwe millennium en verzorgt als het ware
een papieren rondleiding door het bedrijf.
Voor u Den Spiegel in de bus krijgt is er
heel wat werk verzet; bovendien komt er
veel moderne techniek bij te pas. De tijden
van lettersnijders en lettergieters zijn defini
tief voorbij.
Als slot van deze inleiding op de eerste
Spiegel van het jaar 2001 wil ik toch graag
weer een gedicht citeren. Jan Hintzen ver
telt in zijn artikel dat de eerste prentbrief
kaart in Oostenrijk verscheen. Ik weet niet
of we bij dit gedicht van Rutger Kopland
moeten denken aan Oostenrijk, waar
schijnlijk moeten we het gedicht wat anders
lezen, ieder op onze wijze.
We krijgen een bericht!
Januari 2001