den verteld, maar dat nooit eerder op pa
pier was gezet.
Doordat zoveel landarbeiders (ik interview
de er bijna zestig) verhalen vertelden met
allemaal dezelfde grondtoon, was het dui
delijk dat dit de geschiedenis was zoals ze
door deze grootste bevolkingsgroep van het
zuidwesten inderdaad was beleefd.
Zo leidde oral history niet alleen tot een
verbreding van het gezichtsveld op het ver
leden, maar impliciet ook tot meer inzicht
in de morele component van de samenle
ving in de vette zeekleipolders van het
zuidwesten. Voor de landarbeiders beteken
de het boek bovendien erkenning van hun
bestaan en hun betekenis voor de samen
leving. Zo werkte het boek dus ook nog
emanciperend.
Niet bij elke groep ooggetuigen zal een op
oral history gebaseerd boek dezelfde effec
ten hebben. Dat was in feite al niet het ge
val met het tweede boek dat ik schreef. Dat
ging over de vissers in de delta. Ik deed dat
samen met collega Paul de Schipper, die
opgroeide in Yerseke en het leven der vis
sers dus beter kende dan ik.
Het resultaat (het boek 'Vissers verhalen
over hun leven in de delta') was weliswaar
minder schokkend, maar minstens zo boei
end en levendig. En opnieuw kwam dat
doordat de vaak zo droge officiële geschie
denis erin werd gekleurd door de verhalen
van de betrokkenen.
Want het is een groot verschil of je in een
boek leest dat de garnalenvissers van
Vlissingen en Arnemuiden jarenlang afhan
kelijk waren van commissionairs die hun
garnalen 'in commissie' verkochten op de
Londense vismarkt of je leest één van de
verhalen waarmee visser Marien Siereveld
dat historisch feit inkleurt:
'Een van ons ging altijd vrijdags naar de
commissionair om te horen wat de gornet
had opgebracht. Als hij terugkwam en hij
keek een beetje donker, dan wist je het al:
't Zijn al wielen', zei hij dan, nullen, snap je.
Ik heb het meegemaakt, toen voer ik bij
een ouwe schipper en die kwam op vrijdag
terug van de commissionair. Hij haalde een
peperkoek uit zijn jas... Geef eens een
mes!', zei hij. Hij sneed 'm in vieren: 'Hier
heb je je deel!'
Vis uitleuren op
de hoek Nieuwendijk/
Bellamypark,
ca. 1937
(Fotocollectie
Gemeentearchief
Vlissingen)
Den Spiegel
