Wat anders dan rats, kuch en bonen..
Korte notities uit 1918 van een sergeant in Vlissingen
Jan Uintzen
'Met mij gaat het goed, hoop van u het zelfde'
of kortweg 'hartelijke groet, meer bericht volgt'.
Oude ansichtkaarten worden bewaard en
daarmee ook de kleine berichtjes op de
achterzijde. Meestal zijn dat geen
diepzinnige gedachten, ze zijn slechts
bedoeld als teken van leven.
Soms lees je echter bijzonderheden en
verhalen over het dagelijks leven.
Heb je het geluk een reeks ansichten van
één persoon te vinden, dan is er soms
een 'pen-history' te distilleren.
Enige tijd geleden trof ik een aantal kaar
ten uit de Eerste Wereldoorlog van dezelfde
afzender, een zekere Mil Serg B.C. van Pelt,
Res Bat B 3e Comp, Troepen in Zeeland.
Deze Bertus van Pelt was in 1918, zoveel is
duidelijk, gelegerd in de Willem lil kazerne
in Vlissingen, maar om veiligheidsredenen
mocht dat op de kaarten niet vermeld wor
den. Eigenlijk was dat onzin, want de kaar
ten werden gewoon in Vlissingen op het
postkantoor aan de Steenen Beer door de
PTT gestempeld, gesorteerd en gebundeld
en de berichten werden niet gecensureerd.
Zo ontstond op een vijfentwintigtal ansich
ten, verzonden aan zijn familie in
Dordrecht, in telegramflitsen het sfeerbeeld
uit een woelig mobilisatiejaar.
Hoewel Nederland neutraal bleef tijdens de
Eerste Wereldoorlog, volgde op 31 juli
1914 wel een algehele mobilisatie als ge
volg van de internationale spanningen.
Deze mobilisatie bracht vooral in de grens
streken grote drukte. Zo werden in bijna el
ke Zeeuwse plaats troepen gelegerd. Deze
militairen voerden een levendige corres
pondentie met de familie thuis, ook bij
voorbeeld sergeant Bertus van Pelt. Hij
stuurde brieven en ansichten naar huis. De
brieven zijn verloren gegaan, alleen de
kaarten bleven bewaard.
De impressies op die kaarten zijn echter
interessant genoeg om in het kader van
'oral history' te publiceren. De ontboeze
mingen van Bertus van Pelt schetsen een
beeld van zijn leven in 1918. De kaarten
waren meestal gericht aan 'Beste ouders,
broer en zusters'. Door deze aanhef niet,
maar de datum wel te vermelden, krijgen
de berichtjes van Bertus van Pelt iets van
een kleine kroniek.
26-3-1918
Moeder, wilt u s.v.p. mijn buitenmodel pak
en 1 onderbroek, 1 hemd, 1 handdoek en 1
schoon overhemd opsturen. Per trein is het
goedkoop. Ik zal de kosten wel terugbeta
len hoor. Maar als ik met de Paschen hier
blijf, loop ik er fijn bij en maak indruk op de
boulevard.
26-3-1918
Nog een kaart voor mijn broer Cor. Het
kost toch geen zegel en ik ben dit op de vo
rige kaart vergeten. Doe je er een stapeltje
schriftenblaadjes bij en stop die tusschen
mijn goed. Ik kan dan ook wat meer schrij
ven als op een kaart.
Mobilisatieeenheid op de trappen van de Willem III
kazerne, ca. 1917
(Fotocollectie Gemeentearchief Vlissingen)
6
Den Spiegel