zijn doorgegaan, evenals het bier en de
hippocras14. Dat met de drank ook de ge
zelligheid toenam, lezen we uit de rekening
van de verhuurder van enig serviesgoed.
Bij het retourneren van het glaswerk bleken
14 roemers en 21 bierglazen te zijn gebro
ken, evenals een kostbare grote wijnkan.
Na het grote feest, hernam het gewone da
gelijks leven weer zijn gang. De rekeningen
werden betaald en Jacoba's verhuizing was
het volgende in de planning. Het echtpaar
betrok het huis van Carel in (Jtrecht en
kreeg in de jaren die volgden enkele kinde
ren, waarvan er vier de volwassen leeftijd
bereikten.
Carel Martens en Jacoba Lampsins werden
de stamouders van een geslacht, dat, hoe
wel uitgestorven, driehonderd jaar lang be
stuurlijke functies in (Jtrecht zou bekleden.
Carel overleed in 1649, na vijftien jaar hu
welijk - destijds de gemiddelde duur van
een huwelijk. Jacoba volgde hem achttien
jaar later en werd bijgezet in de ütrechtse
grafkelder van de familie Martens.
Naschrift:
Met dank aan mevrouw A. Verbout-Wamsteeker te
(Jtrecht en mevrouw M. van der Molen-Willebrands te
Maastricht
De vetgedrukte citaten zijn afkomstig uit Jacob Cats'
Houwelyck (Middelburg, 1625)
Bronnen en noten:
Het Utrechts Archief, Familiearchief Martens van
Sevenhoven (toegangsno. 1002)
Zande, Ineke van der (red.) e.a., In de jonkheid gaan,
Amersfoort 1989
Haks, Donald, Huwelijk en gezin in Holland in de 17e
en 18e eeuw, Assen 1982
Jong, Joop de, Een deftig bestaan, Utrecht 1987
1 Dit bewerkte citaat is afkomstig uit een originele
brief van Carel Martens aan Jacoba Lampsins.
2 In: Den Spiegel, jrg. 20 (2002), no. 4 (Hangoor,
J.-M., De mast gebroken, de zeilen gestreken - korte
geschiedenis van het geslacht Lampsins van de 16e
tot in de 20e eeuw)
3 Jan Lampsins was de vader van de beroemde broers
Cornelis en Adriaan Lampsins
4 Bij haar overlijden behelsden de baten meer dan
6000 ponden Vlaams, een fortuin dat (omgerekend)
ruim 1.6 miljoen euro in waarde bedroeg.
5 Jacoba's brieven zijn niet bewaard gebleven. Het is
aannemelijk dat de brieven al voor het huwelijk zijn
vernietigd. Op schrift gestelde gevoelens konden
een jonge vrouw in diskrediet brengen wanneer men
niet tot een (huwelijks)overeenkomst kon komen.
6 Zijn eerste echtgenote, Pieternella van Vorst, stierf in
1630 (twee jaar na hun huwelijk).
7 Van Hilten was getrouwd met Carels zuster, Johanna
Martens. Anthony van Hilten was een geboren Mid
delburger, maar had ook contacten met Amsterdam.
Het is daarom denkelijk dat hij connecties had met
de families Van Roubergen en Van der Merct; een
zekere sturing tot een huwelijk is niet te ontkennen.
8 Verwanten worden in die tijd ook aangeduid als
vrienden.
9 Een nicht (en zuster van de gebroeders Lampsins)
Cornelia Lampsins trad in januari van dat jaar voor
de tweede maal in het huwelijk.
10 De inhoud van een okshoofd wijn verschilde van
plaats, maar bevat in elk geval ruim 220 kannen
wijn. Er viel dus ruim 500 liter wijn te schenken.
11 De omgerekende waarde van zo'n parel is heden ten
dage te schatten op ruim 1000 euro.
12 75 pond Vlaams stond gelijk aan 450 gulden. Een
arbeider of handwerksman verdiende ongeveer een
gulden per dag.
13 In waarde omgerekend, circa 180 euro
14 Een traditionele, gezoete rode kruidenwijn. Deze
wijn werd doorgaans door de apotheker gemaakt en
ter gelegenheid van een huwelijk gemaakt.
12
Den Spiegel