In en om de kerk Wereldlijke herinneringen bij de opheffing van de Petruskerk Henk Feij Het rijtje in de twintigste eeuw gesloopte Vlissingse kerkgebouwen biedt zicht op de puin hopen van de christelijk-gereformeerde kerk uit de Coosje Buskenstraat, de gereformeerde kerk uit de Vrouwenstraat, de Nieuwe Kerk en de Sint Jacobuskerk uit de Wilhelminastraat, de Engelse Kerk uit de Paul Krugerstraat en de Johanneskerk uit de Bonedijkestraat. In onze tijd sneuvelt nog de kerk van het Apostolisch Genootschap aan de Singel. Wat is het lot van de gereformeerde Petruskerk aan de Paul Krugerstraat? Stadspijn In een mensenleven ontstaat wel eens een band met een gebouw. In menig verzorgings complex wordt nog gemijmerd over het knusse Engelse Kerkje, de robuuste Nieuwe Kerk of die moderne Johanneskerk. 'Stads pijn' blijft ook voelbaar na de sloop van gebouwen zoals het Postkantoor, het Burgerweeshuis, de Orangerie, het Van Dishoeckhuis, Sint Jozefziekenhuis of het Nutskleuterschooitje. Soms lijkt die pijn in deze stad hardnekkiger: zoveel moois is al verdwenen. Want zeg zelf: sloop bracht niet overal verbetering of verfraaiing teweeg. In de meeste gevallen werd er een woondoos neergezet met niet in de omgeving passen de nieuwbouwstenen. Bestuurders in Vlis- singen hebben maar zelden plannen in een bureaula, die voorzien in een nieuwe be stemming voor de Timmerfabriek van De Schelde, voor het markante kantoorge bouw van die werf of voor de Zeevaart school, laat staan geld. Wat gaat er op den duur gebeuren met de Onze Lieve Vrouwe- kerk of met het Bethesda ziekenhuis? Alvast eens even somberen: wat valt er eigenlijk op den duur nog te timmerfabrieken of te zeevaartscholen? Chroniqueur Gert van der Hoest (1921 - 1994) raakte in de jaren zeventig een ge voelige snaar met de Vlissingen Blues. 'De Vlissingen Blues wil zingen over veel wat verloren is gegaan,' schreef Van der Hoest*). Maandenlang reageerden er ge loofsgenoten. Wie zich in Vlissingen ver diept, ontdekt de prachtige binnenstad die er ooit was. De Peperdijk, de Wagenaar- straat, de Koningsweg... Maar ja, als er in de geschiedenis maar even een vijand te bevechten was of er werd ergens gescho ten, dan leed Vlissingen als geen andere stad. De gemeentearchivaris heeft onlangs 11.500 bommen op Vlissingen geteld in de Tweede Wereldoorlog. En als een tamelijk willekeurige scheepswerf ergens een loods wilde neerzetten of een fabriekshal wilde uitbreiden? Dan kon dat allemaal, zo leek het wel eens, maar er ontstonden gapende gaten in straatwanden of uitgemoorde stadsdelen, en de stad raakte monumentale gebouwen kwijt. Anderzijds zijn met geweldige gemeente lijke inspanningen, maar ook door particu lier initiatief, gebouwen gespaard gebleven en van een nieuwe functie voorzien: R.H.B.S. werd Theo van Doesburgcentrum, Lampsinshuis werd muZEEum, Sint Jacobs- kerk werd tevens concertzaal, Jeugdherberg woonruimte, Gasthuis gemeentearchief, Willem3 kazerne kunst en kleintheater, Edenburg kantoor van Humares, het Woold- huis, de Arsenalen.... Tot in het laatste nageslacht Het is geen monumentaal gebouw, maar er zijn twisten rondom de gereformeerde kerk aan de Paul Krugerstraat uit 1929, tegen woordig de Petruskerk geheten, met kosterswoning en jeugdgebouwen. De ge reformeerden gingen met de hervormden samen op weg naar de Sint Jacobskerk. Nu 18 Den Spiegel

Tijdschriftenbank Zeeland

Den Spiegel | 2004 | | pagina 20