geëscorteerd door vier Engelse torpedo
jagers.'
Op 19 mei ging Wilhelm 's morgens met
een extra trein naar Londen, 's middags be
zocht hij met de nieuwe koning George V
de opgebaarde Edward VII en knielde bij de
baar, 's Avonds was er een diner in Buck
ingham Palace. De volgende dag was de
uitvaart, Wilhelm reed in de stoet mee
samen met koning George V en de hertog
van Connaught.
Ook vanuit Londen telegrafeerde Zu Eulen-
burg naar de keizerin: hoe de keizer zich
voelde, over het weer, de rouwstoet, de
houding van de bevolking en over de terug
reis op 23 mei. Het postkantoor in Berlijn
kreeg opdracht een ordonnans met de post
naar Vlissingen te sturen. De leiding van de
paleistuinen ontving het bevel aardbeien te
zenden, kortom alles werd gründlich gere
geld.
In Den Haag bleef men de reis van de kei
zer volgen, nauwelijks was hij in Engeland
aangekomen of er ging al een telegram
naar Londen om te informeren wanneer de
terugreis via Vlissingen zou plaatsvinden.
Aanvankelijk was die nog niet bekend,
maar later werd gemeld dat het op 24 mei
zou zijn. Nog niet geheel tevreden vroeg
Den Haag nadere inlichtingen. Uit Londen
kwam bericht dat de vertrekdatum van de
Hohenzollern definitief was vastgesteld op
24 mei om 6.00 uur, aankomst te Vlissin
gen 14.00 uur. Koningin Wilhelmina werd
daarover ingelicht.
De gebeurtenissen te Vlissingen op 24 mei
zijn min of meer een herhaling van die van
een week eerder, maar dan in omgekeerde
volgorde.
Bij aankomst meerde de Hohenzollern weer
af aan de ponton met de autoriteiten. De
keizer verscheen aan dek en salueerde
waarna de Duitse consul aan boord ging.
De lunch werd aan boord gebruikt terwijl
intussen de bagage werd gelost. Hierna
ging de keizer van boord en vertrok per
trein precies om 14.45 uur. Vrijwel direct
daarna vertrokken de Hohenzollern,
Konigsberg en Sleipnir naar Kiel, hun be-
geleidingstaak zat erop.
Wilhelm betuigde later zijn erkentelijkheid
door enkele bij de reis betrokken personen
te onderscheiden: inspecteur Dominicus
van het Loodswezen kreeg de Rode Adelaar
2e klas. Luitenant Piekema van de Kon.
Marechaussee, ingenieur V.d. Broek van
Rijkswaterstaat en PTT-inspecteur Van
Dieren moesten het met minder doen, zij
kregen de Rode Adelaar 4e klas, verschil
moet er ten slotte zijn...
De Daily Telegraph was zeer positief over
het bezoek van de Duitse keizer aan
Londen en sprak zelfs over een vredescon
ferentie. Wilhelm werd hemelhoog gepre
zen omdat hij door zijn liefde voor het
Engelse koningshuis het hart van het
Engelse volk had gewonnen.
Het is dan ook nauwelijks te begrijpen dat
deze mening vier jaar later - na het uitbre
ken van de Eerste Wereldoorlog - in nega
tieve zin veranderde.
Bronnen:
Gemeentearchief Vlissingen, Vlissirtgsche Courant
Zeeuws Archief Middelburg, Middelburgscbe Courant
Gemeentearchief Boxtel, Inlichtingen
ütrechts Archief, Archief NBDS en SS
Bundesarchiv Berlijn, Reisprogramma Wilhelm II
Deutsches Adelsarchiv Marburg, gegevens Graaf Platen
Geheimes Staatsarchiv Preusischer Kulturbesitz, stuk
ken Hofmarrschallamt
Instituut voor Maritieme Historie Den Haag, Jaarboek
Koninklijke Marine 1909/1910
Nationaal Archief Den Haag, Journaal Hr. Ms. Heems-
kerck Kabinetsarchief Mininsterie van Buitenlandse
Zaken
Staatscourant, september/oktober 1910
Nederlands Spoorwegmuseum (Jtrecht, gegevens kei
zerlijke trein
Stadtarchiv Kiel, Kieler Zeitung
Scheepvaartmuseum Rotterdam, gegevens Hohen
zollern
A. S. de Leeuw, Nederland in de wereldpolitiek 1900-he-
den
Bijzondere dank aan Prof. Dr. Wolfgang Herrlitz,
Universiteit van Utrecht, voor de transcriptie van een
aantal in Söterlinhandschrift gestelde documenten.
20
Den Spiegel