Vrijheid, waard om te vieren
Aafke Verdonk-Rodenhuis
Het Carillon
Ik zag de mensen in de straten,
hun armoe en hun grauw gezicht,
toen streek er over de gelaten
een luisteren, een vleug van licht.
Valerius: - een statig zingen
waarin de zware klok bewoog,
doorstrooid van lichter sprankelingen,
"Wij slaan het oog tot Cl omhoog.'
Want boven in de klokketoren
na 't donkenbronzen urenslaan
ving, over heel de stad te horen,
de beiaardier te spelen aan.
En een tussen de naamloos velen,
gedrongen aan de huizenkant
stond ik te luist'ren naar dit spelen
dat zong van mijn geschonden land.
Dit sprakeloze samenkomen
en Hollands licht over de stad-
Nooit heb ik wat ons werd ontnomen
zo bitter, bitter liefgehad.
Dit gedicht van Ida Gerhardt, uit het oor
logsjaar 1941, als inleiding voor deze afle
vering van Den Spiegel, die als thema heeft
60 jaar bevrijding. Wij, de redactie hebben
vooral de nadruk willen leggen op wat be
vrijding betekent in het alledaagse leven.
Het klinkt als opluchting, iets terug krijgen
dat je lief is, vrij worden.
Voor de bevrijding was er bezetting, onder
drukking, bombardementen, verzet. Het
was een periode waarin mensen het leven
verloren en vaak enorme materiële narig
heid ondervonden. Sommige mensen bele
ven nog steeds de schade van deze periode,
lijfelijk of geestelijk. Daar komt nog bij, dat
voor veel mensen op deze wereld oorlog
helaas nog de dagelijkse werkelijkheid is.
In deze Spiegel willen we vooral laten zien
hoe het leven doorging na de oktober- en
novemberdagen van 1944. We gaan uit van
feiten uit die herfstmaanden van '44 in het
artikel van Cor Heykoop Duitse geheime
wapens aan de Scheldemond. Het betreft
hier oorlogshandelingen uit de nadagen van
de Tweede Wereldoorlog.
Anders is het zeer persoonlijke verslag van
Jan Hintzen Het Havendorp, over onverge
telijk wonen in een naoorlogse woonwijk.
Heel aanstekelijk vertelt hij over 'jongetjes-
geluk' in het paradijs dat het Havendorp
voor hem was. Wellicht voor veel lezers
heel herkenbaar.
Het artikel van Jan Weug Het militair gezag
in Vlissingen gaat over de wijze waarop
weer enige orde op zaken werd gesteld in
de chaos die was ontstaan door de bevrij
dingsacties.
Bij die bevrijdingsacties speelde het water
een belangrijke rol. Walcheren was immers
door de geallieerden onder water gezet
door het bombarderen van de dijken op
verschillende plaatsen. Bij een herdenking
van 60 jaar bevrijding is Het dichten van de
dijken dan ook een wezenlijk onderdeel.
Wilbert Weber kondigt een bijzondere ex
positie aan van tekeningen van Cees Bant-
zinger, die samen met A. den Doolaard,
schrijver van het boek Het verjaagde water
als ooggetuige het dichten van de dijken
heeft vastgelegd in meer dan tweehonderd
tekeningen. Deze zijn in het muZEEum te
bezichtigen van 16 oktober 2004 tot en met
6 maart 2005.
Ook in het Gemeentearchief Vlissingen
wordt aandacht besteed aan de bevrijding
van Walcheren. Hierover informatie in deze
Spiegel.
Terug naar hoe de oorlog is verdwenen.
Vrijheid, waard om te vieren.
2
Den Spiegel