en een verhaal over een bekend persoon,
met de nadruk op het geschiedenisverhaal.
Frans Naerebout, de Vlissingse loods en
redder van veel opvarenden van het schip
Woestduin, is hoofdpersoon in een ander
boek van Stamperius. Hier gaat het weer
meer om de ai dan niet juiste historische
feiten dan om gedachten en gevoelens van
de hoofdpersoon. De lezer komt nauwelijks
te weten of de helden van weleer ook angst
kenden.
Jeugdliteratuur
Heel anders is dit in de moderne jeugd
literatuur. Marijn bij de Lorredraaiers (1965)
van Miep Diekman is een prachtige roman
over de slavenhandel in de zeventiende
eeuw. Ze geeft een realistisch beeld, de
toen heersende opvattingen geeft ze alle
aandacht, maar romantisering van 'ferme
jongens' is haar vreemd. In dat opzicht is
dit werk een breuk met de traditionele ver
halen over stoere zeevaarders.
Een schrijver die wat chronologie betreft
eigenlijk eerder genoemd had moeten wor
den is K. Norel. Vanaf 1942 was hij journa
list bij het illegale dagblad Trouw. In die tijd
begon hij zijn trilogie Engelandvaarders.
Hier wel weer een chauvinistisch verhaal
over helden in strijd tegen de laffe vijand.
Toch kan het ook brugklassers van deze
tijd nog boeien: 'je leeft er in mee'. Reden
dat het boek nog zoveel gelezen wordt is
misschien wel dat het in zoveel boeken
kasten staat.
Een schrijver als Jan Terlouw verbindt een
min of meer historisch verhaal over de wa
tersnoodramp van 1953 met de beleving
van de hoofdpersonen. Hij geeft daarnaast
ruimte aan maatschappelijke elementen.
Oosterschelde Windkracht 10 vertelt ook
over de besluitvorming in de politiek over
de afsluiting van de Oosterschelde.
Dat de zee in onze boeken zo'n grote rol
speelt is gezien de nabijheid van dit ele
ment niet zo vreemd.
Dit artikel is verre van volledig. Ik heb me
beperkt tot de helden en de boeken die bij
u wellicht een gevoel van nostalgie oproe
pen. Misschien zet het aan om wat modern
werk of hertalingen, bewerkingen te lezen.
Dat ook in de literatuur voor de allerjong
sten de zee aanwezig is, daarvan getuigt
het volgende 'bakerversje' uit het bundeltje
Ik was de zee van Iene Biemans.
Bakerrijmpjes, met tekeningen van Mar
griet Heymans
Ik was de zee
en jij was de golven.
Ik was de moeder en
ik was de wolven
Ik vrat je op
van teen tot top
Van top tot teen
Met een laagje rood bessensap over
je heen.
Bronnen:
D.L. Daalder, Wormcruyt met suycker, Amsterdam
1950
P.J. Buinsters, Leontine Buinsters-Smets, Bibliografie
van Nederlandse school- en kinderboeken 1700-
1800, Zwolle 1997
Harry Beckering e.a. De hele Bibelebonlse berg. De ge
schiedenis uan het kinderboek in Nederland en
Vlaanderen uan de Middeleeuwen tot heden.
Amsterdam 1989
Willem Wilmink, De reis uan Sint Brandaan. Amsterdam
1994
Thomas Rosenboom, Het journaal uan Bontekoe,
Amsterdam 2002
20
Den Spiegel
