A
O
Kauri's
(Collectie muZEEum)
bleven tot het vlees was vergaan. De schel
pen kregen daardoor een prachtige glans
en stonken niet. Ze werden gewassen in
zeewater door ze in een halve kokosbast
rond te draaien, gedroogd en gesorteerd.
Vervolgens werden ze geruild tegen rijst,
boter en kleding, die met schepen werden
aangevoerd vanuit Bengalen. Maar de
Maledivische zeelui brachten ook zelf kauri's
in hun prauwen naar Ceylon en Calcutta,
die vandaar weer verder verhandeld
werden, onder andere naar West-Afrika.
Daar werden ze aan snoeren van 40 kauri's
geregen en op de man gedragen naar het
binnenland vervoerd. Het formaat en de
duurzaamheid waren bepalend voor de
waarde. Samen met koper en zout waren
de schelpen op de route van West-Afrika
van en naar Egypte de belangrijkste
betaalmiddelen. Het bezit van kauri's bete
kende aanzien en macht. Maar ook in
China, Indië en andere Aziatische landen
werden de Cypraea moneta ingevoerd en
gebruikt als betaalmiddel.
Slaven
Het transport in Afrika ging oorspronkelijk
per kameel, die 240.000 kauri's, ongeveer
270 kilo, kon vervoeren. De Portugezen
waren de eersten die in het begin van de
zestiende eeuw de handel over zee over
namen. Tussen 1650 en 1790 werd dit
schelpgeld vanuit de Indische Oceaan door
de Verenigde Oost-Indische Compagnie
naar Nederland gebracht, om doorverkocht
te worden aan de West-Indische Compag
nie. De WIC kocht er in Angola en Guinee
slaven mee voor de plantages in Suriname.
'Probeer zo weinig mogelijk slaven van de
koning te kopen. Hij wil uitsluitend in
kauri's (zeer zeldzame schelpen) worden
betaald en dat is te duur', schreef de
Nederlandse slavenkoopman Willem
Bosman in zijn handboek voor slavenhan
delaars uit 1705. De hoeveelheden schel
pen die de VOC getransporteerd heeft, zijn
gigantisch. Bij een onderzoek in het
Nationaal Archief wordt 15.188.459 pond,
bijna 7 miljoen kauri's geteld.
Handel
Maar niet alle schelpjes in Walchers bezit
zijn strandvondsten. Zo bezit een Walcherse
familie zo'n 2.000 kauri's. De meeste daar
van behoren tot de soort Cypraea moneta.
In de deels nog glanzende kauri's liggen
22
Den Spiegel
