Zelfs in bredere zin dan hij kon vermoeden.
'De beschermengel van Vlissingen' bege
leidde Jobse en Andriessen, gaf Heinze een
ingeving, liet Daser hiermee instemmen en
schortte het opblazen van werf en Bouw-
nummer 214 op. Ook liet deze bescherm
engel PZEM-bedrijfsleider Linse zijn centrale
op tijd weer aan de gang krijgen, liet
Aschmann zijn, voor de Duitse zaak zeer
zure, maar voor werf en Bouwnummer 214
glorieuze, misrekening maken, deed de ge
allieerden sneller dan verwacht toeslaan en
maakte de Duitsers machteloos het tij te
keren.
In zijn artikel in Walacria meent Van Dijk
Heinze met 'De Engel' te moeten vereenzel
vigen. Begrijpelijk, na zoveel jaren speuren
is er eindelijk duidelijkheid en bij hem dan
ook waardering voor deze antroposofische
Duitser.
Het is echter wel in tegenstelling tot wat
Heinze zelf schrijft.
Kriegsmarine-personeel, waaronder kapi
tein Aschmann en Ortskommandant Heinze,
wijkt in de nacht van 1 op 2 november via
Veere uit naar Zierikzee en vandaar naar
bezet gebied boven de grote rivieren.
Generaal Daser geeft zich op 6 november,
na heftige verzet, met het restant van zijn
Wehrmacht aan de geallieerden over.
Na Zeeuws-VIaanderen en Zuid-Beveland is
tenslotte ook Walcheren bevrijd.
Na zware strijd, met zeer veel slachtoffers
onder militairen en burgers, ligt de vaarweg
naar Antwerpen tenslotte open.
Verantwoording
Zonder inzage in essentiële stukken, als die
van kapitein Aschmann, dr. Heinze en de
brief van Jobse, die Van Dijk mij ter hand
stelde, was deze nabeschouwing van een
buitenstaander niet mogelijk geweest. Ik
ben Van Dijk daarvoor zeer erkentelijk,
evenals voor onze discussies en zijn kritisch
doornemen van de tekst.
Ook dank ik Kruisdijk. Niet alleen voor het
toezenden van zijn ooggetuigenverslag,
maar eveneens voor de discussies, welke ik
ook met hem had, en voor zijn instemming
na het doorlezen van dit overzicht.
De conclusie van deze nabeschouwing is
door mij verwoord als afsluiting van de le
zing van Van Dijk tijdens het Symposium
op 16 oktober 2004.
Bronnen:
- Aschmann Kapitan: Kriegstagesbuch 27 oktober tot
7 7 november 1944.
Dijk, A.H. van: De Engel van Vlissingen. Walacria,
nr. 8, 1996.
- Heinze, H.: Verslag aan de Directie van de KMS en de
Burgemeester van de Gemeente Vlissingen. dd au
gustus/september 1990.
Jobse, C.: Briefverslag aan dr. G. Taal. d.d.
5/06/1982.
Korteweg, A.: Oorlog aan de Scheldemond. Fa. G.W.
den Boer, Middelburg 1947.
Kruisdijk, J.: Verslag dd 9-08-2004 aan dr. W.H.
Dudok van Heel.
Nordlohne, dr. M..E.: Biografie van dr. Hans Heinze.
Walacria, nr 8, 1996.
Deze publicaties zijn in bezit van A.H. van Dijk, wiens
archief te zijner tijd aan het Gemeentearchief Vlissingen
zal worden overgedragen.
22
Den Spiegel
