Die winter is vergangen
BSf-
De Vlissingse winter van 1890-1891
Jeroen-Martijn Hangoor
De Middelburgse notaris Adriaen Valerius
(1575-1625) schreef in zijn Gedenckklanck
één der bekendste liederen over het einde van
de winter, een loflied op de intrede van de lente
die alle koude doet vergeten, maar eens in de
zoveel tijd blijft een winter hangen.
Er zijn winters die in herinnering blijven en
waarmee elke volgende winter wordt
vergeleken, het is altijd minder koud,
of er is minder sneeuw.
Ik moet bekennen me geen enkele echte winter
te herinneren die overeenkomt met het beeld
dat ik ken van de beroemde Hollandse Winters
die op schilderijen staan afgebeeld.
De sneeuw zal dus niet noemenswaardig zijn
geweest om maar te zwijgen van de ijskwaliteit.
Voor de generatie van mijn ouders is het top
punt van winters klimaat nog altijd de winter
van 1962-1963; voor die van mijn grootouders
de winter van 1928-1929 toen ijsschotsen van
formaat de Schelde op en afgleden. Maar, wat
was dé winter van mijn overgrootouders?
Er bestaat een serie dromerige, paars
achtige foto's uit 1891, gemaakt door de
Middelburgse fotograaf C.W. Bauer. Zij to
nen de binnenhavens van Vlissingen vol
met schepen en bedekt met ijs. Reden ge
noeg om de Vlissingsche Courant van die
winter eens door te nemen. De stad
Vlissingen was in de late negentiende eeuw
een wat slaperige havenstad. Sinds 1809
was er met de inval van de Engelsen weinig
spectaculairs meer gebeurd in de stad die
vroeger in heel Europa en ver daarbuiten
bekend was om haar druk bevolkte kades
en pakhuizen. De Nederlandse natie, het
was een landelijk probleem, had te lijden
onder een zekere berusting. De kale
Fransen hadden het land weer verlaten. De
roemruchte Oost-Indische Compagnie
waar de Lage Landen onder floreerden, was
ten ondergegaan, Vergaan Onder Corruptie
zoals smalend werd gefluisterd. Indië was
officieel tot kolonie van het jonge konink
rijk gemaakt, evenals Suriname en de
Antillen. Na amper vijfentwintig jaar raak
ten de Nederlanders opnieuw Antwerpen en
Brussel kwijt; in 1839 was de staat België
i
■HPfB!
Gezien in noord-oostelijke richting. Januari
Gezicht op de Tweede Binnenhaven en Verbreed Kanaal met ijsgang
1891. (Fotocollectie Gemeentearchief Vlissingen, foto: C.W. Bauer)
Januari 2006
3
